کامیونت برقی

کامیونت برقی چیست؟

کامیونت برقی نوعی خودروی تجاری سبک تا نیمه‌سنگین است که به جای موتور دیزل از موتور الکتریکی و یک یا چند پک باتری بهره می‌برد. این خودروها برای حمل بار در مسیرهای شهری و بین‌شهری طراحی شده‌اند و هدف اصلی آن‌ها کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی، آلودگی‌های صوتی، کاهش هزینه سوخت و عرضه یک گزینه اقتصادی و دوستدار محیط‌ زیست برای ناوگان حمل‌ونقل است. کامیونت‌های برقی معمولا در دسته وزنی بین ۳٫۵ تا ۱۲ تن قرار می‌گیرند و به دلیل تولید صدای کم، مصرف انرژی پایین و امکان شارژ در ایستگاه‌های عمومی یا دستگاه‌های اختصاصی، روزبه‌روز محبوب‌تر می‌شوند.

معرفی کامیونت برقی

کامیونت برقی در ظاهر تفاوت چندانی با کامیونت‌های دیزلی ندارد، اما زیر کابین آن، مجموعه‌ای از فناوری‌های نوین جایگزین سیستم‌های سنتی شده‌اند. قلب اصلی این خودرو موتور الکتریکی است که انرژی موردنیاز خود را از پک باتری‌های لیتیوم-یونی یا فسفات آهن-لیتیوم دریافت می‌کند. این باتری‌ها معمولا در بخش زیرین شاسی یا پشت کابین نصب می‌شوند تا هم مرکز ثقل خودرو پایین بیاید و هم فضای بارگیری در بیشترین حد ممکن باقی بماند. انرژی ذخیره‌شده در باتری‌ها از طریق یک اینورتر به جریان متناوب تبدیل شده و به موتور منتقل می‌شود.

موتور الکتریکی کامیونت‌های برقی برخلاف موتور دیزلی، قطعات متحرک کمتری دارد و همین موضوع باعث می‌شود استهلاک پایین‌تری داشته باشد. انتقال قدرت در این خودروها از طریق گیربکس تک‌سرعته یا دو سرعته انجام می‌شود که با گشتاور بالای موتور برقی، توان لازم را در همان دورهای اولیه فراهم می‌کند. سیستم بازیابی انرژی هنگام ترمزگیری (Regenerative Braking) نیز یکی از اجزای کلیدی است که بخشی از انرژی مصرف شده در زمان ترمزگیری را دوباره به باتری‌ها برمی‌گرداند.

در کنار موتور و باتری، بخش مهم دیگر سامانه‌های کنترلی و مدیریت حرارت است. این سامانه‌ها دمای باتری و موتور را در شرایط بهینه نگه می‌دارند تا عمر مفید آن‌ها افزایش یابد و عملکرد یکنواختشان حفظ شود. کامیونت‌های برقی همچنین به سیستم‌های شارژ سریع (DC Fast Charging) و شارژ کند (AC) مجهز می‌شوند تا بسته به شرایط و زیرساخت‌ها، امکان شارژ مجدد انرژی در زمان کوتاه فراهم شود.

کاربرد کامیونت برقی

کامیونت برقی به‌طور خاصی برای جابه‌جایی بار در مسیرهای شهری و برخی از مسیرهای بین ‌شهری کوتاه طراحی شده است. دلیل اصلی این موضوع برد پیمایش محدودتر نسبت به مدل‌های دیزلی و زمان لازم برای شارژ مجدد باتری‌هاست. در شهرهای بزرگ، این خودروها به‌عنوان راهکاری مناسب برای توزیع روزانه بار به فروشگاه‌ها، انبارها، مراکز لجستیکی و حتی باربری‌های سبک داخل شهری شناخته می‌شوند. نداشتن آلایندگی مستقیم و کاهش محسوس آلودگی صوتی باعث می‌شود استفاده از این نوع خودروهای تجاری در مناطق پرتراکم شهری و محدوده‌های طرح ترافیک انتخابی منطقی باشد.

در حوزه حمل و نقل بین ‌شهری نیز کامیونت‌های برقی می‌توانند در مسیرهای کوتاه، مانند جابه‌جایی بار میان شهرهای نزدیک یا حمل کالا بین مراکز صنعتی و مناطق حاشیه‌ای شهرها عملکرد خوبی داشته باشند. در بسیاری از کشورها از جمله چین و کشورهای اروپایی، این کامیونت‌ها در شبکه حمل‌ونقل زنجیره سرد برای جابه‌جایی مواد غذایی و دارویی به‌کار گرفته می‌شوند، چراکه موتور برقی لرزش و آلودگی کمتری دارد و برای حمل بارهای حساس انتخاب بهتری است.

همچنین کامیونت برقی گزینه‌ای مناسب برای شرکت‌هایی است که به دنبال کاهش هزینه‌های عملیاتی و ارتقای وجهه برند خود در حوزه محیط زیست و پایداری انرژی هستند. بسیاری از ناوگان‌های بزرگ، مانند شرکت‌های پخش و فروشگاه‌های زنجیره‌ای، با جایگزین کردن کامیونت‌های دیزلی با برقی توانسته‌اند مصرف سوخت و هزینه‌های نگهداری را کاهش دهند در کنار آن به تعهدات زیست‌محیطی و استانداردهای جدید جهانی نیز پایبند بمانند.

مزایای کامیونت برقی

یکی از مهم‌ترین مزایای کامیونت برقی کاهش چشمگیر هزینه‌های سوخت است. این خودروها به جای گازوئیل از برق استفاده می‌کنند و هزینه شارژ آن‌ها در مقایسه با پر کردنیک باک ۱۵۰ تا ۲۰۰ لیتری گازوئیل بسیار کمتر است. علاوه بر این، سیستم محرکه ساده‌تر باعث می‌شود قطعات متحرک کمتری در این خودروها وجود داشته باشد و در نتیجه هزینه تعمیر و نگهداری آن‌ها هم پایین‌تر بیاید.

مزیت دیگر، سازگاری با محیط زیست است. کامیونت‌های برقی بدون آلایندگی مستقیم فعالیت می‌کنند و نقشی اساسی در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و بهبود کیفیت هوای شهری دارند. این ویژگی، استفاده از آن‌ها را به‌ویژه در کلان‌شهرها و مناطقی که با آلودگی هوا سروکار دارند مناسب می‌کند.

از نظر کارکرد، این کامیونت‌ ها عملکردی نرم‌تر و بی‌صدا دارند که هم به کاهش آلودگی صوتی کمک می‌کند و هم تجربه رانندگی بهتری برای راننده به همراه دارد. شتاب اولیه بالا به دلیل گشتاور آنی موتورهای برقی نیز از دیگر ویژگی‌های مثبت است که رانندگان در بارگیری‌های و ترددهای شهری می‌توانند به‌خوبی از آن بهره ببرند.

همچنین استفاده از کامیونت برقی به شرکت‌ها کمک می‌کند تصویر مثبتی از برند خود بسازند. بسیاری از مشتریان امروزی ترجیح می‌دهند با کسب‌وکارهایی کار کنند که به مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی اهمیت می‌دهند، بنابراین انتخاب این نوع کامیون می‌تواند یک مزیت رقابتی در بازار ایجاد کند.

چه شرکت‌هایی کامیونت برقی تولید می‌کنند؟

کامیونت‌های برقی امروز توسط طیف گسترده‌ای از شرکت‌های خودروسازی در جهان تولید می‌شوند. در اروپا برندهایی مانند مرسدس ‌بنز و ولتا تراکس پیشگام این مسیر هستند. مرسدس‌ بنز با معرفی مدل‌هایی همچون eActros توانسته کامیونت‌هایی با باتری پرظرفیت و برد بالا عرضه کند که برای مسیرهای شهری و بین‌شهری کوتاه طراحی شده‌اند. در سوی دیگر، ولتا تراکس با کامیون شهری Volta Zero نگاه تازه‌ای به طراحی و ایمنی این دسته از خودروها دارد و توانسته توجه بسیاری از شرکت‌های لجستیک را جلب کند.

در قاره آسیا، به‌ویژه چین، تنوع تولیدکنندگان بسیار بیشتر است. BYD به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کامیونت برقی جهان، محصولات سبک و سنگین متنوعی را عرضه می‌کند که در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار گرفته‌اند. شرکت‌های دیگری مانند جیلی (Radar) و LDV نیز سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص داده‌اند. علاوه بر این‌ها، برند Zhidian Automobile با عرضه کامیونت‌ها و وانت‌های کوچک برقی به بازارهای داخلی چین و دیگر کشورهای آسیایی ورود کرده و نیازهای حمل‌ونقل سبک را پاسخ داده است.

در آمریکا نیز شرکت‌های نوآور وارد میدان شده‌اند. یکی از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها Bollinger Motors است که کامیونت‌های کلاس ۴ و ۵ برقی خود را با طراحی ساده اما کارآمد به بازار عرضه می‌کند. این خودروها بیشتر برای کاربردهای تجاری سبک و متوسط طراحی شده‌اند و در حال حاضر در بازار ایالات متحده به‌عنوان گزینه‌ای جدید و متفاوت شناخته می‌شوند.

به این ترتیب، می‌توان گفت بازیگران اصلی در سه قاره اروپا، آسیا و آمریکا مسیر توسعه کامیونت‌های برقی را پیش می‌برند. هر کدام با رویکردی متفاوت وارد بازار شده‌اند؛ برخی با تمرکز بر فناوری و برد بالا، برخی دیگر با طراحی شهری و ایمنی بیشتر و برخی نیز با عرضه مدل‌های اقتصادی و سبک برای کاربردهای روزمره.

معرفی بهترین کامیونت‌های برقی ایران

در حال حاضر مدل‌های محدودی از کامیونت‌های برقی توسط برندهای چینی وارد بازار ایران شده‌اند که بیشتر در مرحله رونمایی و معرفی قرار دارند. هرچند این محصولات از نظر فنی توانایی پاسخگویی به نیازهای حمل‌ونقل سبک و نیمه‌سنگین را دارند، اما به دلیل محدودیت‌های زیرساختی مانند کمبود ایستگاه‌های شارژ و هزینه‌های بالای راه‌اندازی شبکه برق‌رسانی، هنوز امکان بهره‌گیری گسترده از آن‌ها در کشور فراهم نشده است. در ادامه معروف‌ترین مدل‌هایی که تاکنون در ایران از آن‌ها رونمایی شده است را بررسی می‌کنیم.

خرید کامیونت برقی

در حال حاضر کامیونت‌های برقی هنوز وارد مرحله عرضه رسمی در بازار ایران نشده‌اند و بیشتر در حد معرفی و نمایش باقی مانده‌اند. به همین دلیل امکان ثبت‌نام یا خرید مستقیم آن‌ها وجود ندارد. برای آگاهی از آخرین شرایط فروش و ورود این محصولات به بازار، پیشنهاد می‌کنیم اخبار سایت و شبکه‌های اجتماعی پایه یک را دنبال کنید.

قیمت کامیونت برقی

همان‌طورکه گفتیم با توجه به این‌که عرضه گسترده کامیونت‌های برقی در ایران هنوز آغاز نشده، تعیین قیمت قطعی برای این محصولات امکان‌پذیر نیست. عوامل مختلفی مانند هزینه واردات، زیرساخت‌های شارژ و سیاست‌های فروش خودروسازان می‌تواند بر قیمت نهایی تاثیر بگذارد. به محض انتشار جزئیات رسمی درباره قیمت‌ها، اطلاعات کامل از طریق وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی پایه یک اطلاع‌رسانی خواهد شد.