پایه یک   بـلاگ
"هیچ موردی پیدا نشد!" لطفاً از عبارات رایج‌تر استفاده کنید یا املای متن را چک کنید.

جستجو های پرطرفدار

با نقش ماهک در گیربکس خودروهای سنگین آشنا شوید + نکات نگهداری، خرید و نصب

نویسنده: کارشناس سئو ۲
۲۴ تیر ۱۴۰۴
زمان تقریبی مطالعه 5 دقیقه
ماهک در گیربکس خودروهای سنگین
آنچه در این مطلب خواهید خواند...

ماهک یکی از قطعات حیاتی در سیستم گیربکس خودروهای سنگین است که نقش اصلی آن، هماهنگ‌سازی حرکت کشویی‌ها و تسهیل فرآیند تعویض دنده‌هاست. این قطعه کوچک که نقش بسیار مهمی در حرکت روان و بدون مشکل دنده‌ها دارد، به کمک اهرم تعویض دنده و میل ماهک، وظیفه دارد دنده‌های مختلف را به‌درستی درگیر کرده و از بروز مشکلاتی نظیر درگیری ناقص یا پرش دنده جلوگیری کند.

در خودروهایی که تحت فشارهای بالا و شرایط عملیاتی دشوار کار می‌کنند، مانند کامیون‌ها و ماشین‌های سنگین، سلامت عملکرد ماهک تاثیر مستقیمی بر ایمنی، دوام و کیفیت رانندگی دارد. در این مقاله از پایه یک به سراغ این قطعه کوچک و کلیدی رفته‌ایم و ساختار، عملکرد، علائم خرابی و نکات مهم نگهداری و نصب آن را بررسی کرده‌ایم. تا پایان همراه ما باشید.

ماهک چیست و چه نقشی در فرایند تعویض دنده دارد؟

ماهک چیست و چه نقشی در فرایند تعویض دنده دارد؟

ماهک قطعه‌ای فلزی و نیم‌دایره‌ای‌شکل در گیربکس خودروهای سنگین است که وظیفه هدایت کشویی دنده‌ها را بر عهده دارد. این قطعه با قرار گرفتن در شیار مخصوص کشویی‌ها و اتصال به میل ماهک، هنگام تعویض دنده، آن‌ها را به جلو یا عقب می‌برد تا دنده مورد نظر درگیر شود. عملکرد صحیح ماهک باعث می‌شود دنده‌ها با کمترین اصطکاک، بدون صدا و به‌صورت دقیق درگیر شوند. در کامیون‌ ها و خودروهای سنگین، ماهک‌ها باید تحمل فشار بالای گشتاور را داشته باشند و به همین دلیل از جنس فولاد مقاوم یا آلیاژهای سخت‌کاری‌شده تولید می‌شوند.


عنوان برگه جداکننده عنوان سایت

ساختار و عملکرد ماهک در گیربکس‌های سنگین

ساختار و عملکرد ماهک در گیربکس‌های سنگین

ماهک در گیربکس‌های سنگین بیشتر از فولاد سخت‌کاری‌شده یا آلیاژهایی با مقاومت بالا در برابر سایش ساخته می‌شود. این قطعه به‌صورت نیم‌دایره‌ای طراحی شده و دارای دو بازوی خمیده است که درون شیار کشویی دنده قرار می‌گیرند. ماهک به میل ماهک متصل می‌شود و با حرکت مکانیکی اهرم تعویض دنده، وظیفه دارد کشویی مورد نظر را جابه‌جا کرده و درگیر یا آزاد کند. طراحی دقیق این قطعه برای جلوگیری از لقی، گیرکردن یا درگیری ناقص بسیار حیاتی است.

در گیربکس‌های چندمرحله‌ای سنگین مانند مدل‌های ۱۶ یا ۱۸ دنده، هر دنده یا گروهی از دنده‌ها یک ماهک اختصاصی دارند. نحوه چینش و حرکت این ماهک‌ها در هماهنگی کامل با سیستم قفل مکانیکی یا پنوماتیکی داخلی گیربکس است. اگر یکی از ماهک‌ها دچار انحراف، سایش یا آسیب شود، تعویض دنده ممکن است با صدای غیرعادی، گیرکردن یا پرش ناگهانی همراه شود. بنابراین، عملکرد درست ماهک‌ها برای سلامت کلی سیستم انتقال قدرت ضروری است. در ادامه به سراغ بررسی خرابی ماهک و تاثیر آن بر کارایی کامیون‌ها می‌پردازیم.

علائم خرابی ماهک و تاثیر آن بر عملکرد کامیون

خرابی ماهک در گیربکس می‌تواند باعث بروز اختلالات جدی در فرآیند تعویض دنده شود. یکی از نخستین نشانه‌ها، گیر کردن دنده هنگام حرکت است که به‌دلیل درگیری ناقص یا شکستگی بازوی ماهک ایجاد می‌شود. تعویض سخت و غیر روان دنده‌ها نیز ممکن است ناشی از ساییدگی یا خم‌شدگی در ساختار ماهک باشد. در برخی موارد، پرش دنده به حالت خلاص حین رانندگی دیده می‌شود که اغلب به‌خاطر ناتوانی ماهک در نگه داشتن کشویی در جای خود رخ می‌دهد.

ایجاد صدای غیرعادی مانند تق‌تق یا ساییده شدن آهن در زمان تعویض دنده هم می‌تواند نشانه‌ی اصطکاک بیش‌ازحد یا انحراف ماهک باشد. در نهایت، اگر دو دنده به‌طور هم‌زمان درگیر شوند، ممکن است علت آن آسیب به بخش هدایتگر یا قفل مکانیکی ماهک باشد که بسیار خطرناک است و ممکن است به قفل شدن کامل گیربکس منجر شود.

در نگهداری یا تعمیر ماهک به چه نکاتی توجه کنیم؟

نگهداری درست از ماهک، نیازمند بررسی دوره‌ای عملکرد سیستم تعویض دنده و توجه به علائم اولیه خرابی است. از آن‌جایی که ماهک درون گیربکس قرار دارد و تحت فشار مستقیم مکانیکی کار می‌کند، هرگونه صدای غیرعادی، سفتی در تعویض دنده یا واکنش‌های کند باید جدی گرفته شود. تمیز بودن روغن گیربکس و عدم وجود ذرات فلزی نیز به سلامت عملکرد ماهک کمک می‌کند. در صورت بروز مشکل، تعمیر یا تعویض ماهک نیاز به باز کردن کامل بخش‌هایی از گیربکس دارد و هرگونه تنظیم اشتباه ممکن است منجر به درگیری ناقص دنده‌ها شود. به همین دلیل، توصیه می‌شود که تمام امور مربوط به بررسی، تعمیر یا نصب ماهک فقط توسط مکانیک‌های متخصص و آشنا به ساختار گیربکس‌های سنگین انجام شود.

راهنمای انتخاب و نصب ماهک مناسب

انتخاب ماهک مناسب برای گیربکس خودروهای سنگین باید با دقت در نوع گیربکس، تعداد دنده‌ها و ساختار داخلی آن انجام شود. ماهک باید از جنسی ساخته شده باشد که در برابر فشارهای مکانیکی و سایش مقاوم باشد، مانند فولاد سخت‌کاری‌شده یا آلیاژهای تخصصی صنعتی. همچنین، طراحی دقیق بازوهای ماهک و تطابق آن با کشویی‌های داخلی گیربکس، عامل کلیدی در عملکرد روان سیستم دنده است. هنگام نصب، هم‌راستایی کامل با میل ماهک و قرارگیری صحیح در شیار کشویی ضروری است. هرگونه نصب نادرست ممکن است باعث درگیری ناقص، پرش دنده یا حتی قفل شدن سیستم گیربکس شود. بنابراین، استفاده از قطعات اصلی، بررسی نقشه فنی گیربکس و بهره‌گیری از نیروی متخصص از ملزومات انتخاب و نصب دقیق ماهک هستند.

جمع‌بندی درباره ماهک

ماهک، با وجود اندازه نسبتا کوچک، یکی از عناصر کلیدی در عملکرد ایمن و دقیق سیستم گیربکس خودروهای سنگین به‌شمار می‌رود. این قطعه وظیفه هدایت کشویی‌ها و درگیری صحیح دنده‌ها را دارد و خرابی یا اختلال در عملکرد آن می‌تواند پیامدهای جدی برای خودرو ایجاد کند.

شناخت ساختار، علائم خرابی، اصول نگهداری و انتخاب درست ماهک، به افزایش دوام گیربکس و کاهش هزینه‌های تعمیر کمک می‌کند. در نهایت، توصیه می‌شود که تمام عملیات مرتبط با تعمیر یا تعویض ماهک، با مشورت متخصصان حرفه‌ای و استفاده از قطعات باکیفیت انجام گیرد تا سلامت سیستم انتقال قدرت حفظ شود.

پایه یک این مطلب توسط تیم کارشناسان سایت پایه یک نوشته شده است.
آیا این مقاله را دوست داشتید ؟
نظرات کاربران
شما می توانید با استفاده فرم ذیل نظرات و دیدگاه تان را برای ما ارسال نمایید. بخش‌های مورد نیاز علامت گذاری شده اند. *

در حال حاضر هیچ نظر یا دیدگاهی ثبت نشده است. شما میتوانید اولین نفری باشید که دیدگاه یا نظر خود را برای ما ارسال می‌کنید.

آخرین اخبار
اطلاعیه های فروش شرکت های خودروسازی

قیمت روز

همه
FH AERO کشنده (2025)
% 0.04
24,010,000,000 ت
ولوو FH 500 یورو 6 با اینتاردر کشنده (2024)
% 0.05
19,550,000,000 ت
ولوو FH 540 کشنده (2023)
% 0.57
15,600,000,000 ت
ولوو FH 500 کشنده (2023)
% 1.33
14,800,000,000 ت
ولوو FH 500 ایسیو با اینتاردر کشنده (2023)
% 0.14
14,820,000,000 ت
الوند M4 6 تن (1404)
% 0.36
2,750,000,000 ت
الوند M4 8 تن (1404)
% 0.36
2,750,000,000 ت
دانگ فنگ KX480 کشنده (1404)
% 0.14
7,000,000,000 ت
دانگ فنگ KX520 کشنده (1404)
% 0.13
7,600,000,000 ت
فوتون خوابدار M4 (الوند) 6 تن (1403)
% 0.41
2,450,000,000 ت
جک 8 تن (1404)
% 0.34
2,950,000,000 ت
شاکمن تک محور X5000 کشنده (1404)
% 0.14
7,250,000,000 ت
جک 6 تن (1404)
% 0.35
2,890,000,000 ت
جک 9 تن (1404)
% 0.34
2,990,000,000 ت
جفت محور شاکمن X5000D کمپرسی 26 تن (1404)
% 0.13
7,550,000,000 ت
جک 12 تن (1404)
% 0.27
3,750,000,000 ت
جفت محور شاکمن X5000L باری 26 تن (1403)
% 0.13
7,500,000,000 ت
آترا 6 تن (1404)
% 0.31
3,250,000,000 ت
نیوفیس دافران ۴۸۰ H7 کشنده (1404)
% 0.14
7,110,000,000 ت
TGX 18.510 مان کشنده (2022)
% 0.11
9,300,000,000 ت
مان 18.510 TGX نیوفیس کشنده (2022)
% 0.11
9,310,000,000 ت
مان 18.470 TGX نیوفیس کشنده (2021)
% 0.12
8,600,000,000 ت
مان TGX 18.470 سقف بلند کشنده (2020)
% 0.14
7,200,000,000 ت
مان TGX 18.460 سقف بلند کشنده (2020)
% 0.14
7,410,000,000 ت
مان سقف بلند640 TGX باری 26 تن (2020)
% 0.14
7,250,000,000 ت
مان TGX 470 باری 26 تن (2020)
% 0.26
7,720,000,000 ت
TGX 18.480 مان کشنده (2019)
% 0.24
8,400,000,000 ت
TGX 18.500 مان کشنده (2019)
% 3.59
8,600,000,000 ت
مانTGX 460 باری 26 تن (2019)
% 0.69
7,250,000,000 ت
مان TGX 480 باری 26 تن (2019)
% 1.37
7,200,000,000 ت
دایون 10 تن (1404)
% 0.36
2,750,000,000 ت
دایون خوابدار 6 تن (1404)
% 0.38
2,650,000,000 ت
دایون N8 430 NEW کشنده (1404)
% 0.17
6,010,000,000 ت
کاویان 6 تن (1404)
% 0.43
2,310,000,000 ت
کاویان 9 تن (1404)
% 0.42
2,400,000,000 ت
کاویان K219DN کمپرسی 19 تن (1404)
% 0.52
3,800,000,000 ت
سه محور تانکر (1404)
% 0.45
2,200,000,000 ت
فاو تک محور J6-460 کشنده (1404)
% 0.15
6,490,000,000 ت
فاو J6P-460 کمپرسی 26 تن (1404)
% 0.14
7,090,000,000 ت
فاو 6 تن (1401)
% 0.49
2,050,000,000 ت
فاو 8 تن (1401)
% 0.45
2,200,000,000 ت
سه محور تیغه تانکر (1404)
% 0.61
1,640,000,000 ت
سه محور تیغه کانتینر بر (1404)
% 0.57
1,750,000,000 ت
سه محور 12.60 کفی (1404)
% 0.52
1,950,000,000 ت
سه محور 13.70 کفی (1404)
% 0.5
2,000,000,000 ت
سه محور تانکر (1404)
% 0.4
2,500,000,000 ت
سه محور 35 متر کمپرسی (1404)
% 0.42
2,390,000,000 ت
کشویی 4 درب چادری (1404)
% 0.34
2,890,000,000 ت
کشویی 5 درب چادری (1404)
% 0.34
2,950,000,000 ت
84 متر مکعب ماموت یخچالی (1404)
% 0.29
3,450,000,000 ت
سه محور کفی (1404)
% 0.55
1,800,000,000 ت
C7H 480 AMT پیلسان کشنده (1404)
% 0.13
7,710,000,000 ت
C9H 540 AMT پیلسان کشنده (1404)
% 0.13
7,790,000,000 ت
C7H 440 MT پیلسان کمپرسی 26 تن (1404)
% 0.13
7,550,000,000 ت
C7H 440 MT پیلسان کشنده (1402)
% 0.15
6,710,000,000 ت
P9 560 (هانوان P9) کشنده (1404)
% 0.13
7,590,000,000 ت
دیما 6 تن (1404)
% 0.39
2,600,000,000 ت
دیما 9 تن (1404)
% 0.37
2,700,000,000 ت
دیما HT490 کشنده (1404)
% 0.12
8,360,000,000 ت
فایبرگلاس مایانی یخچالی (1404)
% 0.29
3,450,000,000 ت
فایبرگلاس مایانی با یونیت یخچالی (1404)
% 0.16
6,400,000,000 ت
فایبرگلاس مایانی بدون یونیت یخچالی (1404)
% 0.27
3,750,000,000 ت
دیما MR 285 Chassis باری 19 تن (1404)
% 0.22
4,600,000,000 ت
داف  XF 480 کشنده (2022)
% 0.12
8,000,000,000 ت
داف  XG 480 کشنده (2022)
% 0.12
8,550,000,000 ت
داف XF 480 سقف بلند کشنده (2020)
% 0.13
7,550,000,000 ت
داف XF 480 سقف کوتاه کشنده (2020)
% 0.14
7,110,000,000 ت
داف 530 XF سقف بلند کشنده (2020)
% 0.12
8,050,000,000 ت
داف 530 XF سقف کوتاه کشنده (2020)
% 0.13
7,550,000,000 ت
داف 510 XF سقف بلند کشنده (2017)
% 1.87
6,000,000,000 ت
داف  XF 105 کشنده (1393)
% 1.15
5,170,000,000 ت
آمیکو جفت محور M2631 کمپرسی 26 تن (1403)
% 1.34
6,800,000,000 ت
رنوT نیوفیس های ریتاردر کشنده (2024)
% 0.9
12,300,000,000 ت
رنو T 480 کشنده (2023)
% 0.96
11,350,000,000 ت
رنو T 480 نرمال ریتاردر کشنده (2023)
% 0.18
11,020,000,000 ت
رنو T نیوفیس نرمال ریتاردر کشنده (2023)
% 0.09
11,000,000,000 ت
رنو T 480 های ریتاردر کشنده (2018)
% 0.11
9,060,000,000 ت
رنو T 520 نرمال ریتاردر کشنده (2018)
% 0.11
9,210,000,000 ت
رنو T 520 های ریتاردر کشنده (2018)
% 0.21
9,420,000,000 ت
رنو پریمیوم 460 کشنده (2013)
% 0.17
5,900,000,000 ت
C&C U+480 نیوفیس ویرا کشنده (1404)
% 0.15
6,800,000,000 ت
کاما بدون خواب 6 تن (1404)
% 0.48
2,100,000,000 ت
کاما خوابدار 6 تن (1404)
% 0.43
2,350,000,000 ت
کاما 9 تن (1404)
% 0.41
2,450,000,000 ت
Y3 شکموتو کشنده (1404)
% 0.15
6,700,000,000 ت
ویرا Y3 کشنده (1404)
% 0.15
6,710,000,000 ت
Y9 شکموتو 9 تن (1403)
% 0.47
2,160,000,000 ت
Y9 شکموتو 6 تن (1403)
% 0.48
2,090,000,000 ت
Y9 شکموتو 5.5 تن (1403)
% 0.53
1,900,000,000 ت
اسکانیا S 500 کشنده (2023)
% 0.63
17,300,000,000 ت
اسکانیا R 450 کشنده (2020)
% 0.09
10,610,000,000 ت
اسکانیا R 500 کشنده (2020)
% 0.09
10,700,000,000 ت
اسکانیا G410 کشنده (1397)
% 2.41
8,500,000,000 ت
مرسدس بنز آکتروس ACTROS 1851 کشنده (2023)
% 0.06
16,990,000,000 ت
آتامان ۱۹۴۳ کشنده (1404)
% 0.19
5,360,000,000 ت
فوتون آئومان ۴۳۰ H4 کشنده (1404)
% 0.79
6,350,000,000 ت
فوتون آئومان ۴۶۰ H5 کشنده (1404)
% 0.15
6,750,000,000 ت
بنز تک محور ۱۹۲۴ باری 19 تن (1404)
% 0.25
3,950,000,000 ت
بنز ۱۹۲۴ کمپرسی 19 تن (1404)
% 0.49
4,100,000,000 ت
بنز جفت محور ۲۶۲۴ باری 26 تن (1404)
% 1.4
6,500,000,000 ت
بنز جفت محور ۲۶۲۴ کمپرسی 26 تن (1404)
% 0.47
6,400,000,000 ت
بنز WHL 1924 باری 19 تن (1404)
% 0.26
3,900,000,000 ت
بنز WHL 2624 باری 26 تن (1404)
% 0.16
6,110,000,000 ت
آرنا پلاس 6 تن (1404)
% 3.14
2,300,000,000 ت
بنز WHL 1924 کمپرسی 19 تن (1404)
% 0.24
4,110,000,000 ت
بنز WHL 2624 کمپرسی 26 تن (1404)
% 0.16
6,210,000,000 ت
بنز 1930 کمپرسی 19 تن (1404)
% 0.24
4,110,000,000 ت
بنز جفت محور 2630 باری 26 تن (1404)
% 1.63
6,250,000,000 ت
بنز جفت محور 2630 کمپرسی 26 تن (1404)
% 0.83
6,050,000,000 ت
بنز تک محور 1930 باری 19 تن (1404)
% 0.25
4,010,000,000 ت
مرسدس بنز AXOR 1843 کشنده (1395)
% 1.02
5,800,000,000 ت
فورس خوابدار 6 تن (1404)
% 0.37
2,690,000,000 ت
فورس بدون خواب 6 تن (1404)
% 0.38
2,650,000,000 ت
فورس 8 تن (1404)
% 0.36
2,760,000,000 ت
امپاور BD500 کشنده (1404)
% 0.13
7,500,000,000 ت
امپاور BD300 باری 19 تن (1404)
% 0.23
4,400,000,000 ت
امپاور BD300 کمپرسی 19 تن (1404)
% 1.19
4,150,000,000 ت
فورس F210 12 تن (1404)
% 2.54
3,450,000,000 ت
بایک X9 کشنده (1404)
% 0.12
8,240,000,000 ت
شیلر 6 تن (1401)
% 1
2,020,000,000 ت
ایسوزو (NPR75K) 6 تن (1398)
% 0.26
3,800,000,000 ت
ایسوزو (NPR75M) 8 تن (1397)
% 0.25
4,000,000,000 ت
اویکو هشت چرخ باری 26 تن (1392)
% 0.44
4,500,000,000 ت
آخرین مقالات