هفت کشنده پرفروش بازار در پاییز ۱۴۰۴ 
کنترل وزن محوری و جلوگیری از اضافه بار (Over Load) دیگر فقط یک الزام قانونی نیست، بلکه به یکی از ابزارهای اصلی مدیریت هزینه و ریسک در ناوگانهای حملونقل تبدیل شده است. اضافه بار روی کامیون، کامیونت و تریلی نهتنها جریمه و توقیف بههمراه دارد، بلکه عمر محور، لاستیک، تعلیق و حتی سازه شاسی را بهشدت کاهش میدهد و احتمال بروز حوادث را بالا میبرد.
در سالهای اخیر، موج جدیدی از فناوریهای توزین روی خودرو و پایش لحظهای وزن محوری وارد بازار شده که به راننده و مدیر ناوگان کمک میکند قبل از رسیدن به باسکول، از قانونی بودن وزن بار و خودرو مطمئن شوند و حداکثر استفاده را از ظرفیت مجاز ببرند.
در این مقاله از پایه یک، سراغ بهترین سیستمهای ضد اورلود و پایش وزن محوری رفتهایم؛ هم راهکارهای یکپارچهای که خود خودروسازان روی کامیون و کشنده عرضه میکنند، هم برندهای افترمارکت تخصصی که روی هر نوع ناوگان قابل نصباند.
فناوریهای اصلی در سیستمهای ضد اورلود و پایش وزن محوری
بیشتر سیستمهای مدرن ضد اورلود بر پایه چند فناوری کلیدی کار میکنند که مهمترین آنها سنسورهای تعلیق، لودسلهای محوری و یونیتهای پردازش و نمایش داخل کابین هستند. در بسیاری از کشندهها و تریلیهای جدید، سنسور فشار روی بالنهای تعلیق بادی نصب میشود و با اندازهگیری فشار، وزن هر محور یا گروه محورها محاسبه میگردد.
در بعضی راهکارها نیز از لودسل روی محور، پین یدککش یا نقطه اتصال بین تریلر و نیمتریلر استفاده میشود تا نیرو بهصورت مستقیم اندازهگیری شود. این دادهها بعد از پردازش، روی نمایشگر داخل کابین یا صفحه نمایش دیجیتال پشت فرمان نشان داده میشود و راننده میتواند قبل از حرکت یا بعد از هر بارگیری، وضعیت وزن محوری و وزن کل را بررسی کند.
لایه بعدی فناوری، ادغام این دادهها با سیستمهای تلماتیک و ایمنی است؛ جایی که اطلاعات وزن در کنار دادههای GPS، سرعت و وضعیت ترمز ذخیره میشود و در اختیار مدیر ناوگان قرار میگیرد. در برخی سیستمهای پیشرفته، سیستم ضد اورلود میتواند در صورت عبور از آستانه مجاز، هشدار صوتی و تصویری به راننده بدهد، رویداد را در حافظه ثبت کند و حتی از طریق شبکه مخابراتی برای مرکز کنترل ارسال نماید.
این رویکرد بهخصوص در ناوگانهای بزرگ که دهها کشنده و تریلر دارند، کمک میکند الگوی بارگیری اصلاح شود و از تکرار اورلود جلوگیری گردد. در نهایت، همین ترکیب سنسور، نرمافزار و تلماتیک است که یک سیستم ساده نمایش وزن را به یک ابزار مدیریتی پیشرفته برای کنترل بار در کامیون، کامیونت و تریلی تبدیل میکند.
بهترین سیستمهای یکپارچه کارخانهای (OEM) در کامیونهای مدرن
سیستمهای یکپارچه کارخانهای یا OEM، بالاترین سطح دقت و همخوانی را با مجموعههای تعلیق، ترمز و تلماتیک کامیون ارائه میدهند، زیرا بهطور مستقیم توسط خود سازندگان توسعه یافتهاند. یکی از پیشرفتهترین نمونهها، سیستم Load Indicator در کامیونهای ولوو است که وزن هر محور و وزن کل را از طریق سنسورهای تعلیق بادی محاسبه کرده و روی نمایشگر مرکزی و حتی اپلیکیشن موبایل نمایش میدهد.
این سیستم بخشی از شبکه الکترونیکی کامیون است و در کنار سامانههای EBS و ESP کار میکند تا بارگیری در محدوده مجاز بماند. در برندهایی مانند اسکانیا و مرسدس بنز نیز سامانههای مشابهی وجود دارد که دادههای مرتبط با بار و وزن را مستقیما به ECU ارسال کرده و هم برای راننده و هم برای مدیریت ناوگان قابل استفاده هستند.
مزیت اصلی چنین سیستمهایی یکپارچگی کامل با کامیون و دقت بالا در شرایط متغیر جادهای است. بهدلیل اینکه سنسورها، واحد پردازش و نرمافزار همه توسط خود سازنده توسعه یافتهاند، خطاهای ناشی از ناسازگاری تا حد زیادی حذف میشود.
محدودیت این گروه در این است که فقط روی همان برند قابل استفادهاند و معمولا قابلیت نصب روی ناوگانهای قدیمیتر یا با محصولاتی از سایر برندها وجود ندارد. با این حال برای کامیونها و تریلیهای اروپایی جدید که بهطور استاندارد از تعلیق بادی استفاده میکنند، این راهکار دقیقترین و پایدارترین گزینه برای پایش وزن محوری بهشمار میآید.

بهترین برندهای افترمارکت مناسب ناوگانهای جادهای و لجستیکی
در بسیاری از ناوگانها، بهویژه زمانی که کامیونها، کامیونتها و تریلیها از برندها و مدلهای مختلف هستند، نصب یک سیستم افترمارکت دقیق و قابل اتکا منطقیتر است. یکی از شناختهشدهترین برندها Air-Weigh است که سیستمهایی مانند LoadMaxx و QuickWeigh را برای انواع تعلیق بادی و مکانیکی ارائه میدهد. این سیستمها بهصورت لحظهای وزن محوری و وزن کل را به راننده نشان میدهند و حتی امکان ارسال دادهها به مرکز کنترل را نیز فراهم میکنند.
برند دیگری که جایگاه خوبی در بازار آمریکا دارد Vulcan است؛ محصولاتی که بهطور خاص برای کمپرسی ها و ناوگانهای عمرانی طراحی شده و دقت بالایی در اندازهگیری بارهای حجیم دارد.
در کنار اینها، برندهایی مانند TruckWeight و VPG TruckWeigh نیز برای ناوگانهای چند محوره یا تریلرهای متنوع راهکارهایی دقیق ارائه میدهند. این سیستمها میتوانند روی انواع شاسی نصب شوند و برای تعلیقهای بادی، فنری و حتی محورهای خاص نیز گزینه مناسب ارائه کنند.
مزیت اصلی این گروه انعطافپذیری بالا، قابلیت نصب روی هر ناوگان و هزینه کمتر در مقایسه با سیستمهای OEM است. هرچند دقت آنها کمی به شرایط نصب و کیفیت کالیبراسیون وابسته است، اما در دنیای واقعی بسیاری از ناوگانها از همین سیستمها برای مدیریت وزن و جلوگیری از اورلود استفاده میکنند.
راهکارهای ویژه برای ناوگان عمرانی و معدنی
در ناوگانهای عمرانی، معدنی و پروژهای معمولا بخش اصلی کنترل وزن در مرحله بارگیری انجام میشود و به همین دلیل سیستمهای نصبشده روی لودرها نقش مهمی در جلوگیری از اورلود دارند. یکی از دقیقترین و پیشرفتهترین نمونهها، سیستم On-Board Weighing ولوو است که روی لودرهای این برند نصب میشود و وزن هر جام، مجموع بارگیری و نزدیکی به وزن هدف را در لحظه نمایش میدهد.
این سیستم به اپراتور اجازه میدهد قبل از پرشدن کامل تریلی یا کمپرسی، دقیقا به وزن موردنظر برسد و از بارگیری اضافه جلوگیری کند. بسیاری از پیمانکاران و معادن بزرگ از همین سیستم برای هماهنگی بهتر بین لودر و کامیون استفاده میکنند.
برای خود کامیونها در محیطهای سخت عملیاتی نیز از سیستمهای افترمارکت استفاده میشود که بتوانند در برابر ضربه، گرد و غبار، رطوبت و نوسان بار مقاومت داشته باشند. برندهایی مانند Vulcan و TruckWeigh در این بخش کاربرد زیادی دارند چون برای کارهای سنگین طراحی شدهاند و هم اپراتور لودر و هم راننده کامیون میتوانند وزن را کنترل کنند.
ترکیب یک سیستم دقیق روی لودر با یک سیستم سادهتر روی خود کامیون بهترین راه برای کاهش خطا، جلوگیری از اورلود و کاهش رفت و برگشت به باسکول در پروژههای عمرانی است.

معیارهای انتخاب بهترین سیستم ضد اورلود برای ناوگانهای ایران
انتخاب یک سیستم پایش وزن محوری برای ناوگانهای داخلی باید با در نظر گرفتن شرایط عملیاتی ایران انجام شود؛ شرایطی که شامل ناوگان چندبرندی، تفاوت زیاد در سال ساخت کامیونها، تنوع کاربریها و نبود زیرساخت تلماتیک یکپارچه است.
اولین معیار، دقت و پایداری سیستم است؛ در ناوگانهایی که تعلیق بادی دارند، سنسورهای فشار عملکرد بسیار دقیقی ارائه میدهند، اما در محورهای فنری بهتر است از لودسلهای محوری یا سنسورهای خطی استفاده شود تا خطای ناشی از تغییر دما و بار موضعی کاهش یابد.
معیار دوم، سازگاری و امکان نصب روی مدلهای مختلف است؛ سیستمهای OEM اگرچه بسیار دقیقاند، اما برای ناوگانهای چندبرندی گزینه مناسبی نیستند و در این حالت استفاده از برندهای افترمارکت بینالمللی مانند Air-Weigh یا TruckWeigh منطقیتر خواهد بود.
در ادامه، هزینههای نصب و نگهداری موضوع مهمی است. برخی سیستمها نیاز به کالیبراسیون دورهای دارند و برخی دیگر، بهخصوص برندهای حرفهای، با یکبار تنظیم اولیه برای مدت طولانی پایدار میمانند. علاوه بر آن، باید به قابلیت اتصال به تلماتیک یا دفتر مرکزی نیز توجه کرد؛ امکان ارسال هشدار اورلود، نمایش تاریخچه بارگیری و ثبت دادهها در بهینهسازی عملیات و کاهش جرایم نقش مهمی دارد.
در نهایت، برای پروژههای عمرانی و معدنی، مقاومت سیستم در شرایط سخت (گرد و غبار، ضربه، تغییرات دما) اهمیت بیشتری دارد و بهتر است از سیستمهایی استفاده شود که طراحی صنعتی سنگینکار دارند.
کدام سیستم برای کدام ناوگان بهتر است؟
در ناوگانهای جادهای که بیشتر از کشندههای اروپایی جدید استفاده میکنند، سیستمهای OEM مانند Volvo Load Indicator یا سامانههای مشابه در اسکانیا، بهترین انتخاب از نظر دقت، یکپارچگی با سیستمهای ایمنی و سهولت استفاده هستند.
این سیستمها با ECU و تلماتیک سازگارند و خطای ناشی از نصب یا کالیبراسیون حداقلی دارند. اما در ناوگانهایی که از چند برند مختلف استفاده میکنند یا ناوگانهایی که سال ساخت خودروها متنوع است، سیستمهای افترمارکت مانند Air-Weigh، TruckWeigh و VPG TruckWeigh انتخاب مطمئنتری محسوب میشوند، زیرا بر پایه سنسورهای مستقل کار میکنند و قابلیت نصب روی طیف وسیعی از کامیونها، کامیونت ها و تریلیها را دارند.
در بخش عمرانی و معدنی، بهترین راهکار ترکیب دو سیستم است: یک سیستم On-Board Weighing روی لودر برای کنترل دقیق بارگیری و یک سیستم روی خود کامیون برای پایش وزن محوری در خروج از معدن. این ترکیب باعث کاهش رفت و برگشت به باسکول، جلوگیری از جرایم اورلود و کاهش فشار ناگهانی روی محور و شاسی میشود.

سخن آخر درباره اهمیت سیستمهای ضد اورلود
سیستمهای ضد اورلود و پایش وزن محوری در سالهای اخیر از یک ابزار ساده نمایش وزن به یک راهکار مدیریتی مهم برای کنترل هزینه، افزایش ایمنی و کاهش استهلاک ناوگان تبدیل شدهاند. برندهای مطرح جهانی، چه در بخش OEM و چه در حوزه افترمارکت، فناوریهایی ارائه میکنند که به راننده و مدیر ناوگان امکان میدهد بارگیری دقیق، قانونی و ایمن داشته باشند.
انتخاب بهترین سیستم نیازمند بررسی نوع ناوگان، کاربری، شرایط عملیاتی و امکانات موجود است، اما آنچه قطعی است این است که سرمایهگذاری روی یک سیستم پایش وزن مناسب، هزینههای پنهان ناوگان را در بلندمدت بهطور قابل توجهی کاهش میدهد.
این مطلب توسط تیم کارشناسان سایت پایه یک نوشته شده است.
پشت هر مطلب در وبلاگ پایه یک، کار تیمی است؛ خبرنگار میدانی، کارشناس فنی و پژوهشگر محتوا. از مقایسهٔ جزئیات تا راهنمای انتخاب بهترینهای انواع کامیون و کامیونت، راهنمای لوازم و قطعات خودروهای سنگین و... ما به تصمیمهای روزمره سنگین سواران کمک میکنیم. کلیک کنید تا با نویسندگان ما بیشتر آشنا شوید.
در حال حاضر هیچ نظر یا دیدگاهی ثبت نشده است. شما میتوانید اولین نفری باشید که دیدگاه یا نظر خود را برای ما ارسال میکنید.