تاریخچه شرکت Thomas Built Buses؛ از تراموا تا اتوبوس مدرسه

در میان نام‌های ماندگار صنعت حمل‌ونقل آمریکا، شرکت Thomas Built Buses جایگاهی ویژه دارد. برندی که بیش از یک قرن پیش فعالیت خود را با ساخت واگن‌های تراموا آغاز کرد و امروز یکی از بزرگ‌ترین سازندگان اتوبوس‌های مدرسه در آمریکای شمالی است. این شرکت مسیر خود را از کارگاهی کوچک در ایالت کارولینای شمالی آغاز کرد و با ترکیبی از نوآوری، پشتکار و تمرکز بر ایمنی، به برندی جهانی تبدیل شد. در این مقاله از پایه یک، با نگاهی تاریخی به مسیر رشد و تحولات Thomas می‌پردازیم؛ سفری از دوران ترامواهای فولادی تا اتوبوس‌های تمام‌برقی نسل جدید.

پشت هر اتوبوس زردرنگی که در مدارس آمریکا دیده می‌شود، تاریخی طولانی از توسعه فناوری، رعایت استانداردهای ایمنی و دگرگونی صنعتی نهفته است. Thomas Built Buses نه‌تنها بخشی از این تاریخ است، بلکه با معرفی مدل‌های جدید و رویکردهای زیست‌محیطی، نقشی مؤثر در آینده حمل‌ونقل پایدار نیز دارد. این برند با تکیه بر ارزش‌های بنیادین خود یعنی کیفیت، دوام و مسئولیت اجتماعی، همواره در تلاش بوده تا پاسخگوی نیاز مدارس و جوامع محلی باشد.

مرور تاریخچه این شرکت، بازتابی از رشد صنعت حمل‌ونقل در قرن بیستم و بیست‌و‌یکم است. از نخستین ترامواهای چوبی و فولادی در دهه ۱۹۱۰ تا اتوبوس‌های برقی با فناوری پیشرفته در دهه ۲۰۲۰، مسیر Thomas نشان می‌دهد که چگونه تعهد به ایمنی و کارایی می‌تواند شرکتی محلی را به الگویی بین‌المللی تبدیل کند.

خاستگاه و سال‌های نخست؛ تولد در دوران تراموا (۱۹۱۶ تا ۱۹۳۰)

ماجرای Thomas Built Buses در سال ۱۹۱۶ آغاز شد، زمانی که Perley A. Thomas، مهندس و صنعتگر جوانی از کارولینای شمالی، پس از تعطیلی کارخانه Southern Car Company تصمیم گرفت کسب‌وکار مستقلی برای ساخت واگن‌های تراموا راه‌اندازی کند. او تجهیزات و نیروی کار کارخانه قبلی را خرید و با تکیه بر تجربه خود در طراحی سازه‌های فولادی، شرکت جدیدی با نام Perley A. Thomas Car Works تأسیس کرد. هدف او ساده اما بلندپروازانه بود: ساخت ترامواهایی با دوام بالا و طراحی ایمن‌تر از مدل‌های چوبی آن زمان.

در سال‌های ابتدایی، کارخانه کوچک Thomas در شهر High Point به بازسازی ترامواهای قدیمی و تولید مدل‌های سفارشی برای سیستم‌های حمل‌ونقل شهری جنوب آمریکا پرداخت. نخستین واگن‌های فولادی تولیدشده توسط این شرکت در دهه ۱۹۲۰، به دلیل کیفیت ساخت بالا و دوام در شرایط سخت جوی، به سرعت محبوب شدند. یکی از مشتریان شاخص آن دوران، شهر نیو اورلئان بود که ترامواهای Thomas تا دهه‌ها در خیابان‌های معروف این شهر خدمت کردند.

اما همان‌طور که صنعت حمل‌ونقل تغییر کرد و خودروهای موتوردار جایگزین واگن‌های ریلی شهری شدند، Perley Thomas متوجه شد که آینده در جاده‌هاست نه روی ریل. دهه ۱۹۳۰ دوران گذار شرکت از تراموا به اتوبوس بود؛ تصمیمی که سرنوشت برند را برای همیشه تغییر داد. این دوران، آغاز مسیری بود که Thomas را از یک سازنده محلی به یکی از ارکان اصلی صنعت اتوبوس‌سازی آمریکا تبدیل کرد.

تغییر مسیر از تراموا به اتوبوس؛ تولد یک برند جدید (۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰)

با شروع دهه ۱۹۳۰، شبکه‌های تراموا در بسیاری از شهرهای آمریکا رو به تعطیلی رفتند و اتوبوس‌ها به‌دلیل انعطاف‌پذیری، هزینه کمتر و قابلیت جابجایی بالا، جایگزین وسایل نقلیه ریلی شدند. Perley A. Thomas که آینده حمل‌ونقل را به‌درستی پیش‌بینی کرده بود، تصمیم گرفت فعالیت کارخانه‌اش را از ساخت تراموا به تولید اتوبوس تغییر دهد. این تصمیم سرنوشت‌ساز، یکی از مهم‌ترین نقاط عطف در تاریخ شرکت محسوب می‌شود و پایه‌گذار برندی شد که بعدها با نام Thomas Built Buses شناخته شد.

در سال ۱۹۳۶، اولین اتوبوس مدرسه تمام‌فولادی توسط Thomas ساخته شد. این مدل در مقایسه با نمونه‌های چوبی و نیمه‌فلزی رقبا، از مقاومت بسیار بالاتری برخوردار بود و استانداردهای ایمنی جدیدی را برای حمل‌ونقل دانش‌آموزان تعریف کرد. به‌زودی ایالت کارولینای شمالی یکی از نخستین سفارش‌دهندگان عمده این اتوبوس شد و Thomas توانست با قراردادهای دولتی متعدد، ظرفیت تولید خود را گسترش دهد.

در این دوره، شرکت تمرکز خود را بر بهبود طراحی داخلی و بیرونی اتوبوس‌ها گذاشت. افزودن درب اضطراری عقب، شیشه‌های مقاوم‌تر و سیستم تهویه ابتدایی از نوآوری‌هایی بودند که باعث شهرت Thomas در میان مدارس ایالتی شد. این روند موفقیت‌آمیز در کمتر از یک دهه، شرکت را از تولید محدود به یک برند مطرح در بازار اتوبوس‌های مدرسه در جنوب و شرق آمریکا تبدیل کرد.

دوران رشد و تثبیت جایگاه (۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰)

پس از جنگ جهانی دوم، تقاضا برای وسایل حمل‌ونقل آموزشی در سراسر ایالات متحده افزایش یافت. شرکت Thomas که اکنون تجربه دو دهه تولید اتوبوس داشت، وارد مرحله رشد صنعتی شد. کارخانه High Point گسترش یافت و خطوط تولید جدید برای پاسخ‌گویی به حجم بالای سفارش‌ها راه‌اندازی شدند. در این دوره، Thomas توانست از یک تولیدکننده منطقه‌ای به یک برند ملی تبدیل شود.

در دهه ۱۹۵۰، تمرکز شرکت بر ارتقای ایمنی و استانداردسازی تولید قرار گرفت. بدنه‌ها با فولاد مقاوم‌تر ساخته می‌شدند، درهای جانبی به سیستم قفل خودکار مجهز شدند و طراحی سقف‌ها برای افزایش استحکام در تصادف‌های احتمالی تغییر کرد. در همین سال‌ها بود که Thomas شعار “Built to Last” را به‌عنوان فلسفه طراحی خود برگزید؛ شعاری که تا امروز در اسناد رسمی شرکت باقی مانده است.

ورود به دهه ۱۹۶۰ با عرضه مدل‌های بزرگ‌تر و متنوع‌تر همراه بود. شرکت علاوه بر اتوبوس‌های مدرسه، تولید اتوبوس‌های شهری و بین‌شهری سبک را نیز آغاز کرد. نتیجه این تلاش‌ها، معرفی نخستین نسل از مدل‌های Saf-T-Liner در اواخر دهه ۱۹۶۰ بود؛ محصولی که بعدها به ستون اصلی سبد محصولات Thomas تبدیل شد. این دوره، نقطه تثبیت جایگاه Thomas در میان سه سازنده برتر اتوبوس مدرسه در آمریکا بود و مسیر پیشرفت آینده را هموار کرد.

تغییر نام و تمرکز بر ایمنی مدارس (۱۹۷۲ تا ۱۹۹۰)

در آغاز دهه ۱۹۷۰، شرکت تصمیم گرفت هویت جدیدی برای خود تعریف کند تا فعالیت اصلی‌اش یعنی تولید اتوبوس را به‌وضوح نشان دهد. در سال ۱۹۷۲، نام رسمی شرکت از Perley A. Thomas Car Works به Thomas Built Buses تغییر یافت. این تغییر نه‌تنها نشانه‌ای از آغاز دورانی تازه بود، بلکه آغازگر دوره‌ای از نوآوری در طراحی و استانداردسازی اتوبوس‌های مدرسه نیز محسوب می‌شد.

Thomas در همین سال‌ها مدل‌های معروف Saf-T-Liner HD و FS-65 را معرفی کرد که هر دو با تمرکز ویژه بر ایمنی، دید راننده و راحتی سرویس روزانه طراحی شده بودند. در طراحی بدنه این مدل‌ها از ساختار تقویتی با فولاد مقاوم استفاده شد و سیستم‌های روشنایی و آینه‌های گسترده‌تر به‌کار رفت تا نقاط کور رانندگی کاهش یابد. در نتیجه، بسیاری از ایالت‌های آمریکا Thomas را به‌عنوان تأمین‌کننده رسمی ناوگان مدارس خود انتخاب کردند.

در دهه ۱۹۸۰، Thomas Built Buses با افزایش ظرفیت تولید و ایجاد شبکه تأمین قطعات در سراسر کشور، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از سه تولیدکننده برتر اتوبوس مدرسه در ایالات متحده تثبیت کرد. شرکت همچنین برنامه‌های آموزشی برای رانندگان و تیم‌های تعمیراتی مدارس راه‌اندازی کرد تا نگهداری و ایمنی ناوگان بهبود یابد. در پایان این دوره، Thomas به عنوان نمادی از کیفیت آمریکایی در صنعت حمل‌ونقل آموزشی شناخته می‌شد و اتوبوس‌های زردرنگ آن به بخشی از فرهنگ عمومی مدارس آمریکا تبدیل شده بودند.

پیوستن به Freightliner و آغاز عصر جدید (۱۹۹۸)

دهه ۱۹۹۰ دوران ادغام‌های بزرگ در صنعت خودروهای تجاری بود، و Thomas نیز از این روند مستثنی نماند. در سال ۱۹۹۸، شرکت Freightliner LLC – از زیرمجموعه‌های بزرگ گروه Daimler AG – مالکیت کامل Thomas Built Buses را به دست آورد. این ادغام نقطه عطفی در تاریخ برند بود، زیرا Thomas به زیرمجموعه‌ای از Daimler Truck North America تبدیل شد و از آن پس به فناوری‌های نوین، شبکه توزیع گسترده و منابع مالی عظیم‌تری دسترسی یافت.

با این انتقال مالکیت، فرصت‌های جدیدی برای توسعه محصولات فراهم شد. Daimler با انتقال فناوری‌های ایمنی و مهندسی از کامیون‌های Freightliner به اتوبوس‌های Thomas، کیفیت و دوام محصولات را ارتقا داد. از جمله دستاوردهای این دوره، بازطراحی کامل خطوط مونتاژ در کارخانه High Point و راه‌اندازی سیستم‌های کنترل کیفیت دیجیتال بود که دقت تولید را به‌طور چشمگیری افزایش داد.

همکاری Thomas و Freightliner نه‌تنها باعث توسعه محصولات جدید شد، بلکه مسیر شرکت را به سمت پایداری زیست‌محیطی نیز هموار کرد. در اواخر دهه ۱۹۹۰، نخستین پروژه‌های تحقیقاتی برای توسعه اتوبوس‌های کم‌مصرف و سازگار با سوخت‌های جایگزین آغاز شدند. این رویکرد تازه، زمینه‌ساز تولید مدل افسانه‌ای Saf-T-Liner C2 در دهه بعد شد؛ مدلی که چهره‌ی اتوبوس‌های مدرسه را برای همیشه تغییر داد.

معرفی Saf-T-Liner C2؛ نماد نسل جدید اتوبوس‌های مدرسه (۲۰۰۴ تا ۲۰۱۰)

در ابتدای دهه ۲۰۰۰، شرکت Thomas Built Buses با پشتیبانی مالی و مهندسی گروه Daimler، پروژه‌ای گسترده برای طراحی نسل جدید اتوبوس‌های مدرسه آغاز کرد. نتیجه این پروژه در سال ۲۰۰۴ با معرفی مدل Saf-T-Liner C2 به ثمر نشست؛ محصولی که به‌سرعت به نماد نوآوری در صنعت حمل‌ونقل آموزشی تبدیل شد. کارخانه‌ای جدید با مساحت حدود ۲۷۵ هزار فوت مربع در شهر High Point ساخته شد تا بتواند تولید این مدل را با فناوری‌های مدرن خودکار انجام دهد.

Saf-T-Liner C2 نخستین اتوبوسی بود که از پایه با طراحی دیجیتال سه‌بعدی مهندسی شد. بدنه‌ی تمام‌فولادی آن با ساختار یکپارچه، مقاومت بالایی در برابر تصادفات داشت و طراحی آیرودینامیک آن مصرف سوخت را کاهش می‌داد. سیستم روشنایی LED، آینه‌های بزرگ با زاویه دید گسترده، و داشبورد ارگونومیک از دیگر ویژگی‌های متمایز آن بود. این مدل در نسخه‌های مختلف دیزلی، CNG و پروپان عرضه شد و استانداردهای جدیدی در ایمنی و راحتی راننده تعیین کرد.

در سال ۲۰۰۶، با پایان تولید مدل قدیمی FS-65، Saf-T-Liner C2 به‌طور کامل جایگزین آن شد. از همان زمان تاکنون، این مدل به یکی از پرفروش‌ترین اتوبوس‌های مدرسه در آمریکای شمالی تبدیل شده است. طراحی ماژولار C2 نه‌تنها تعمیر و نگهداری را آسان‌تر کرد، بلکه بستری مناسب برای توسعه نسخه‌های هیبریدی و برقی در سال‌های بعد فراهم ساخت. این مدل به‌نوعی سنگ‌بنای عصر مدرن Thomas محسوب می‌شود؛ عصری که در آن نوآوری، بهره‌وری و ایمنی به هسته‌ی فلسفه طراحی برند تبدیل شدند.

حرکت به سوی پایداری و فناوری‌های سبز (۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷)

در دهه ۲۰۱۰، Thomas Built Buses مسیر خود را به سمت تولید پایدار و فناوری‌های سبز تغییر داد. نخستین گام مهم، اجرای طرح Zero Waste to Landfill در سال ۲۰۱۱ بود. بر اساس این طرح، هیچ ضایعاتی از کارخانه‌های Thomas به محل دفن زباله ارسال نمی‌شد و تمامی پسماندها بازیافت یا به انرژی تبدیل می‌شدند. این اقدام، شرکت را به نخستین تولیدکننده‌ی اتوبوس مدرسه در آمریکای شمالی تبدیل کرد که به چنین دستاورد زیست‌محیطی رسید.

هم‌زمان با سیاست‌های زیست‌محیطی، شرکت به توسعه مدل‌های کم‌آلاینده پرداخت. نسخه‌های مجهز به موتورهای CNG و پروپان مایع (LPG) از مدل Saf-T-Liner C2 وارد بازار شدند و مدارس بسیاری در آمریکا به دلیل هزینه سوخت کمتر و آلایندگی پایین‌تر به این نسخه‌ها روی آوردند. همچنین در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، پروژه آزمایشی C2e Hybrid معرفی شد که از ترکیب موتور دیزلی و موتور الکتریکی استفاده می‌کرد و در هر سفر شهری تا ۳۰ درصد صرفه‌جویی سوخت داشت.

Thomas در این دوره نه‌تنها بر فناوری تمرکز داشت، بلکه بر فرهنگ سازمانی نیز تأکید کرد. برنامه‌هایی برای آموزش کارکنان درباره پایداری، ایمنی کارگاهی و بهینه‌سازی مصرف انرژی اجرا شد. همه این اقدامات سبب شد تا Thomas Built Buses نه‌فقط به‌عنوان سازنده‌ای پیشرو در فناوری، بلکه به‌عنوان الگویی در مسئولیت‌پذیری زیست‌محیطی در صنعت حمل‌ونقل شناخته شود. این دوران در واقع پیش‌درآمد ورود شرکت به عصر برقی‌سازی کامل بود.

Saf-T-Liner Jouley؛ گام بزرگ به‌سوی الکتریکی‌سازی مدارس (۲۰۱۷ تا امروز)

در سال ۲۰۱۷، شرکت Thomas Built Buses از محصولی رونمایی کرد که نشان‌دهنده‌ی ورود رسمی آن به دوران جدیدی از فناوری بود: Saf-T-Liner C2 Jouley. این مدل، نخستین اتوبوس تمام‌برقی مدرسه در تاریخ این شرکت و یکی از اولین نمونه‌های تجاری‌شده در آمریکای شمالی محسوب می‌شد. نام Jouley برگرفته از واحد اندازه‌گیری انرژی (Joule) است و نمادی از گذار Thomas از سوخت‌های فسیلی به انرژی پاک به شمار می‌آید.

Jouley از سامانهٔ باتری Proterra با ظرفیت ۲۲۰ کیلووات‌ساعت بهره می‌برد که بُردی حدود ۱۹۰ کیلومتر را در حالت شارژ کامل ارائه می‌دهد؛ عددی که برای مأموریت‌های روزانه مدارس آمریکایی کاملاً کافی است. شارژ سریع DC با توان ۶۰ کیلووات، زمان شارژ را به کمتر از سه ساعت کاهش می‌دهد و قابلیت شارژ هوشمند شبانه نیز برای مدیریت بهینه مصرف برق در ناوگان طراحی شده است. طراحی داخلی، مشابه نسخه‌های دیزلی C2، راحتی و ایمنی کامل را حفظ کرده اما سکوت و نرمی خاصی را به تجربه رانندگی افزوده است.

از زمان معرفی، ده‌ها ناحیه آموزشی در ایالات متحده، کانادا و اخیراً پورتوریکو این مدل را به خدمت گرفته‌اند. Thomas Built Buses با همکاری Freightliner eMobility و Daimler Truck North America شبکه‌ای از خدمات پس از فروش و آموزش فنی برای تعمیر و نگهداری این اتوبوس‌ها ایجاد کرده است. Jouley اکنون به‌عنوان نماد تعهد Thomas به آینده‌ای سبز شناخته می‌شود و نقشی کلیدی در برنامه‌های دولت آمریکا برای برقی‌سازی ناوگان مدارس ایفا می‌کند. این پروژه در واقع حلقه اتصال بین میراث صدساله‌ی برند و چشم‌انداز آینده‌ی آن است.

جایگاه کنونی و چشم‌انداز آینده Thomas Built Buses

امروزه Thomas Built Buses به‌عنوان یکی از سه تولیدکننده‌ی بزرگ اتوبوس مدرسه در آمریکای شمالی شناخته می‌شود و هر سال بیش از ۱۶ هزار دستگاه از خطوط تولید آن در شهر High Point خارج می‌شود. محصولات شرکت شامل خانواده‌های Saf-T-Liner C2، EFX، HDX، Jouley و مدل‌های کوچک‌تر Minotour و MyBus است که در مدارس، مراکز آموزشی و سازمان‌های دولتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. گستره‌ی خدمات پس از فروش Thomas در سراسر ایالات متحده و کانادا، از نقاط قوت کلیدی برند محسوب می‌شود.

در سال‌های اخیر، شرکت با معرفی نسل جدید مدل‌های EFX2 و HDX2، طراحی بدنه را بازطراحی و سامانه‌های ایمنی پیشرفته‌ای مانند دوربین ۳۶۰ درجه، هشدار عبور عابر پیاده و ترمز خودکار اضطراری را به ناوگان خود افزوده است. در کنار این پیشرفت‌ها، Thomas با همکاری Daimler Truck در حال توسعه نسل دوم اتوبوس‌های برقی Jouley با بُرد بیش از ۳۰۰ کیلومتر است. این مدل‌ها قرار است از سال ۲۰۲۵ وارد مرحله تولید انبوه شوند و گام نهایی در گذار شرکت به تولید تمام‌برقی باشند.

چشم‌انداز آینده Thomas مبتنی بر سه محور است: پایداری، هوشمندسازی و ایمنی مطلق. با بیش از یک قرن تجربه در طراحی وسایل نقلیه آموزشی، Thomas Built Buses نه‌تنها به حفظ میراث خود ادامه می‌دهد، بلکه در مسیر رهبری آینده صنعت حمل‌ونقل مدارس حرکت می‌کند. از کارگاه کوچک Perley Thomas در سال ۱۹۱۶ تا اتوبوس‌های برقی با فناوری پیشرفته امروز، داستان این برند یادآور این حقیقت است که نوآوری واقعی همیشه از تعهد و نگاه بلندمدت آغاز می‌شود.