راهنمای کامل انتخاب و تعویض روغن گیربکس‌های AMT و دستی کامیون‌ها

گیربکس‌های خودروهای سنگین از جمله کامیون، کامیونت و کشنده، نقش حیاتی در انتقال قدرت موتور به چرخ‌ها دارند و کارکرد صحیح آن‌ها به سلامت کل سیستم انتقال قدرت وابسته است. یکی از مهم‌ترین عوامل در نگهداری این بخش، انتخاب و تعویض روغن گیربکس مناسب است. روغن گیربکس وظیفه روانکاری چرخ‌دنده‌ها، کاهش اصطکاک و خنک‌کاری مجموعه را بر عهده دارد و استفاده از روغن بی‌کیفیت یا تعویض نکردن به موقع آن می‌تواند به فرسودگی سریع دنده‌ها و هزینه‌های سنگین تعمیر منجر شود. در این مقاله از پایه یک به بررسی اصول انتخاب و تعویض روغن گیربکس کامیون در انواع گیربکس‌های دستی و AMT خواهیم پرداخت.

انتخاب روغن مناسب، فراتر از یک کار سرویس ساده است و به شرایط کاری، نوع گیربکس و توصیه‌های سازندگان بستگی دارد. برندهای مطرح دنیا مانند ZF، ولوو، اسکانیا و مرسدس بنز برای هر گیربکس استانداردهای ویژه‌ای تعریف کرده‌اند که رعایت آن‌ها از سوی رانندگان و تعمیرکاران الزامی است. بی‌توجهی به این موارد می‌تواند کارایی گیربکس را کاهش داده و حتی منجر به خرابی جدی شود. بنابراین، شناخت انواع روغن و فواصل تعویض، یکی از وظایف اصلی در مدیریت ناوگان و نگهداری کامیون‌ ها محسوب می‌شود.

از سوی دیگر، پیشرفت فناوری باعث شده گیربکس‌های دستی و AMT نیازهای متفاوتی در زمینه روانکاری داشته باشند. هرچند در بسیاری از موارد از روغن‌های مشابه استفاده می‌کنند، اما شرایط خاصی نیز وجود دارد که انتخاب اشتباه می‌تواند آسیب‌زا باشد. در ادامه، با بررسی تفاوت‌ها، انواع روغن‌های توصیه‌شده، برندهای معتبر موجود در بازار ایران و روش‌های صحیح تعویض، راهنمایی جامع برای رانندگان حرفه‌ای، مدیران ناوگان و علاقه‌مندان ارائه خواهد شد.

تفاوت‌های گیربکس دستی و AMT در نیاز به روغن گیربکس

گیربکس دستی و گیربکس AMT (دستی اتوماتیک‌شده) از نظر ساختار کلی شباهت زیادی دارند و هر دو متشکل از مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها هستند که وظیفه انتقال قدرت موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارند. تفاوت اصلی در گیربکس AMT به حضور عملگرهای الکترونیکی و هیدرولیکی برای تعویض خودکار دنده و کنترل کلاچ برمی‌گردد. با این حال، از منظر روغن و روانکاری، در اغلب کامیون‌های AMT همان نوع روغن گیربکس دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا این گیربکس‌ها عمدتاً با کلاچ خشک کار می‌کنند.

تنها در موارد خاص که گیربکس AMT به کلاچ‌تر یا کلاچ دوگانه مجهز باشد، نوع روغن متفاوت خواهد بود. در چنین گیربکس‌هایی معمولاً دو نوع روغن مورد نیاز است: یک روغن دنده یا واسکازین برای چرخ‌دنده‌ها و یک روغن مخصوص هیدرولیک یا ATF برای بخش کلاچ‌تر. البته این ساختار بیشتر در خودروهای سبک یا تعداد محدودی از کامیون‌های مدرن دیده می‌شود. در بازار ایران و در بیشتر کامیون‌های مجهز به AMT مانند ولوو I-Shift، اسکانیا Opticruise یا ZF Astronic، کلاچ خشک مورد استفاده قرار می‌گیرد و روغن اصلی همان واسکازین استاندارد است.

باید توجه داشت که گیربکس‌های تمام‌اتوماتیک کلاسیک مانند آلیسون یا Voith، با گیربکس‌های AMT تفاوت بنیادی دارند. گیربکس‌های تمام‌اتوماتیک از روغن‌های ATF استفاده می‌کنند که ماهیتی کاملاً متفاوت با روغن‌های دنده دارند. در حالی که گیربکس AMT از نظر مکانیکی مشابه گیربکس دستی است و از این رو، انتخاب روغن برای آن با گیربکس‌های دستی مشترک خواهد بود. این تفاوت‌ها نشان می‌دهد که شناخت دقیق نوع گیربکس برای انتخاب صحیح روغن، اهمیت فراوانی دارد.

انواع روغن‌های مناسب برای گیربکس دستی و AMT کامیون‌ها

انتخاب روغن مناسب برای گیربکس دستی و AMT کامیون‌ها بستگی زیادی به طراحی گیربکس، شرایط کاری و توصیه سازندگان دارد. روغن‌های گیربکس مورد استفاده در این ماشین‌ها به‌طور کلی به دو دسته اصلی GL-4 و GL-5 تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.

برای گیربکس‌های دارای سنکرونایزر که در بیشتر کامیون‌های اروپایی مثل ولوو، اسکانیا و ZF دیده می‌شوند، روغن‌های GL-4 انتخاب رایج‌تری هستند. دلیل آن هم این است که افزودنی‌های ضدسایش روغن GL-5 می‌تواند به اجزای برنجی سنکرون‌ها آسیب برساند، در حالی که GL-4 ترکیب متعادل‌تری از افزودنی‌ها دارد و حفاظت کافی از دنده‌ها فراهم می‌کند.

از نظر ویسکوزیته یا همان گرانروی، روغن‌های چنددرجه‌ای مانند 75W-80 و 75W-90 امروزه پرکاربردترین گزینه‌ها در ناوگان سنگین محسوب می‌شوند. روغن 75W-80 برای مناطق سردتر مناسب است زیرا سیالیت بیشتری در دماهای پایین دارد و به تعویض نرم‌تر دنده کمک می‌کند. در مقابل، روغن 75W-90 پایداری بیشتری در دماهای بالا ارائه می‌دهد و برای مناطق گرم یا مسیرهای کوهستانی سنگین توصیه می‌شود. انتخاب بین این دو گرید معمولاً بر اساس شرایط آب‌وهوایی و نوع مأموریت کامیون انجام می‌شود.

برای کامیون‌های قدیمی یا خودروهایی که در شرایط بسیار سخت مانند معادن فعالیت می‌کنند، استفاده از روغن‌های معدنی با گرانروی بالاتر مانند 80W-90 یا 85W-140‌ نیز رایج است. این روغن‌ها ضخامت بیشتری دارند و در برابر فشار و بارهای سنگین مقاومت بیشتری نشان می‌دهند. البته در گیربکس‌های دارای سنکرونایزر باید دقت شود که روغن انتخابی با قطعات زردفام سازگار باشد. در هر حال، مهم‌ترین نکته این است که هنگام انتخاب روغن گیربکس دستی یا AMT، همواره به تاییدیه‌های رسمی سازنده گیربکس توجه شود تا از کارایی و دوام قطعات اطمینان حاصل گردد.

برندهای معتبر روغن گیربکس در بازار ایران

در بازار ایران هم روغن‌های وارداتی باکیفیت و هم محصولات داخلی استاندارد در دسترس هستند. برندهای بین‌المللی مانند Shell، BP/Castrol، Mobil، Total/Elf، Fuchs و Liqui Moly محصولات متنوعی در گریدهای 75W-80 و 75W-90 ارائه می‌دهند که بسیاری از آن‌ها دارای تاییدیه رسمی از شرکت‌های سازنده گیربکس مثل ZF یا ولوو هستند. برای مثال، روغن‌های سری Shell Spirax و Castrol Syntrax در بازار ایران رایج‌اند و بر روی بسته‌بندی آن‌ها عبارت‌هایی مانند “ZF TE-ML 02 approved” یا “Volvo 97307 approved” درج شده که نشان‌دهنده اصالت و کیفیت آن‌هاست.

در کنار محصولات خارجی، چند شرکت ایرانی نیز موفق به تولید روغن‌های استاندارد و مورد تأیید شده‌اند. از جمله نفت بهران که محصولاتی مانند بهران سمند MB در گرید 80W-90 GL-4 تولید می‌کند و حتی تاییدیه مرسدس بنز و ZF را دریافت کرده است. همچنین شرکت ایرانول با محصولاتی مانند XP 85W-140 در لیست روغن‌های مورد تایید ZF قرار گرفته است. شرکت‌های دیگر مانند نفت پارس و سپاهان نیز محصولات GL-4 و GL-5 ارائه می‌دهند که هرچند ممکن است تاییدیه مستقیم اروپایی نداشته باشند، اما با استانداردهای بین‌المللی مطابقت دارند و در شرایط خاص می‌توانند جایگزین باشند.

یکی از مهم‌ترین نکات در خرید روغن گیربکس، توجه به اصالت کالا است. متأسفانه بازار ایران با مشکل عرضه روغن‌های تقلبی روبه‌رو است که در بسته‌بندی برندهای معروف فروخته می‌شوند. بهترین راه برای جلوگیری از این مشکل، خرید از نمایندگی‌های رسمی و فروشگاه‌های معتبر است. استفاده از روغن تقلبی می‌تواند آسیب جدی به گیربکس وارد کند و حتی گارانتی شرکت سازنده را باطل نماید. بنابراین، چه در انتخاب برند خارجی و چه داخلی، توجه به برچسب اصالت و تاییدیه‌های رسمی امری حیاتی برای رانندگان و مدیران ناوگان محسوب می‌شود.

فواصل پیشنهادی برای تعویض روغن گیربکس کامیون

یکی از پرسش‌های متداول رانندگان این است که روغن گیربکس را در چه بازه‌ای باید تعویض کرد. پاسخ به این سؤال به عوامل متعددی همچون نوع گیربکس، نوع روغن و شرایط عملیاتی بستگی دارد. در گیربکس‌های مدرن که از روغن‌های سینتتیک باکیفیت استفاده می‌کنند، فاصله تعویض می‌تواند بسیار طولانی باشد. برای نمونه، شرکت ZF کارکرد تا ۵۴۰ هزار کیلومتر یا سه سال را برای برخی از روغن‌های سینتتیک خود توصیه کرده است. در کامیون‌های داف و ولوو نیز بازه‌های بین ۲۴۰ تا ۳۶۰ هزار کیلومتر متداول است که نشان‌دهنده پیشرفت کیفیت روغن‌های امروزی است.

با این حال، در شرایط کاری سخت مانند حمل بار حداکثری، کار در مسیرهای کوهستانی یا استفاده مداوم در معادن، توصیه می‌شود فاصله تعویض کوتاه‌تر در نظر گرفته شود. تجربه نشان داده است که در چنین شرایطی، بهتر است روغن گیربکس هر ۲۰۰ هزار کیلومتر یا هر دو سال تعویض گردد. دلیل این موضوع افزایش دمای کاری و ورود گرد و غبار یا رطوبت به سیستم است که می‌تواند کیفیت روغن را به‌سرعت کاهش دهد. بنابراین مدیران ناوگان باید شرایط عملیاتی هر کامیون را در نظر گرفته و بر اساس آن زمان‌بندی سرویس را تعیین کنند.

علاوه بر کیلومتر طی‌شده، زمان نیز عامل مهمی است. حتی اگر کامیون در مدت طولانی پیمایش کمی داشته باشد، روغن به مرور زمان اکسید می‌شود و خاصیت خود را از دست می‌دهد. به همین دلیل، بسیاری از سازندگان توصیه می‌کنند که روغن گیربکس حداکثر هر دو تا سه سال یک بار تعویض شود، حتی اگر خودرو به سقف کارکرد کیلومتری نرسیده باشد. در نهایت، بهترین مرجع برای تعیین فواصل تعویض، دفترچه راهنمای سازنده است، اما توجه به شرایط واقعی کاری می‌تواند از بروز خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کند.

نشانه‌های افت کیفیت یا خرابی روغن گیربکس

روغن گیربکس مانند هر سیال فنی دیگر، پس از مدتی کارکرد کیفیت خود را از دست می‌دهد و باید تعویض شود. یکی از اولین نشانه‌ها، سخت شدن تعویض دنده است. اگر دنده‌ها به راحتی جا نمی‌روند یا صدای ساییدگی شنیده می‌شود، احتمالاً روغن خاصیت روانکاری خود را از دست داده است. در گیربکس‌های AMT این مسئله می‌تواند با تأخیر در تعویض دنده یا ناهماهنگی در انتخاب دنده مناسب همراه باشد. این نشانه‌ها اخطاری جدی هستند که نباید نادیده گرفته شوند.

نشانه دوم، بروز صداهای غیرعادی از داخل گیربکس است. صداهایی مانند زوزه ممتد یا تقه‌های ناگهانی معمولاً حاکی از اصطکاک بیش از حد بین چرخ‌دنده‌ها هستند. اگر در زمان تخلیه روغن متوجه وجود براده‌های فلزی شدید، این موضوع نشان‌دهنده سایش داخلی است که به دلیل افت کیفیت روغن رخ داده است. علاوه بر آن، تغییر رنگ و بوی روغن نیز نشانه مهمی است. روغن سالم معمولاً شفاف و کهربایی است، در حالی که روغن کارکرده ممکن است تیره، کدر یا دارای بوی سوختگی باشد.

نشتی روغن نیز از جمله مشکلاتی است که می‌تواند به سرعت کیفیت روانکاری را کاهش دهد. اگر لکه‌های روغن زیر گیربکس مشاهده شود، باید فوراً بررسی و رفع گردد، زیرا کاهش سطح روغن می‌تواند دمای گیربکس را بالا ببرد و به دنده‌ها آسیب بزند. برخی کامیون‌های مدرن به سنسور سطح یا دمای روغن مجهز هستند که در صورت کاهش سطح یا داغ شدن بیش از حد هشدار می‌دهند. رانندگان باید به این هشدارها توجه ویژه‌ای داشته باشند تا از خرابی‌های پرهزینه جلوگیری شود.

روش صحیح تعویض روغن گیربکس کامیون

تعویض روغن گیربکس کامیون عملیاتی است که نیاز به دقت و رعایت اصول فنی دارد. در گام نخست باید کامیون روی سطح صاف و ایمن پارک شود و ترمز دستی درگیر باشد. استفاده از چاله سرویس یا جک مطمئن برای دسترسی به زیر خودرو ضروری است. سپس ابزارهای لازم مانند آچار مخصوص پیچ‌های گیربکس، ظرف تخلیه بزرگ، قیف یا پمپ روغن، دستکش و عینک ایمنی آماده می‌شود. پیش از شروع باید مطمئن شد مقدار کافی روغن با مشخصات توصیه‌شده سازنده در دسترس است.

اولین مرحله عملی، باز کردن پیچ پرکن است. دلیل این کار آن است که اگر پیچ پرکن باز نشود، امکان پر کردن دوباره وجود نخواهد داشت. پس از اطمینان از باز شدن پیچ پرکن، پیچ تخلیه در پایین‌ترین قسمت گیربکس باز می‌شود و روغن کهنه در ظرف مناسب تخلیه می‌گردد. بهتر است این کار زمانی انجام شود که روغن کمی گرم است، زیرا در این حالت رقیق‌تر بوده و سریع‌تر خارج می‌شود. پس از تخلیه کامل، پیچ تخلیه با واشر آب‌بندی سالم بسته می‌شود.

در مرحله بعد، روغن جدید از طریق سوراخ پرکن وارد می‌شود. برای کامیون‌ها معمولاً بین ۱۲ تا ۲۰ لیتر روغن نیاز است که بسته به نوع گیربکس متفاوت خواهد بود. پر کردن باید تا جایی ادامه یابد که روغن از لبه پایینی سوراخ پرکن شروع به سرریز کند.

این نشان‌دهنده پر شدن کامل محفظه است. در نهایت، پیچ پرکن بسته شده و سطح گیربکس از نظر نشتی بررسی می‌شود. پس از روشن کردن موتور و حرکت کوتاه خودرو، باید بار دیگر وضعیت پیچ‌ها و نشتی احتمالی کنترل گردد. ثبت کیلومتر تعویض نیز برای تعیین سرویس بعدی اهمیت دارد.

توصیه‌های ایمنی هنگام تعویض روغن گیربکس دستی و AMT

رعایت اصول ایمنی در هنگام تعویض روغن گیربکس اهمیت بالایی دارد زیرا با خودرویی سنگین و حجم زیاد روغن سروکار داریم. نخستین توصیه آن است که هرگز تنها به جک تکیه نکنید. اگر از جک استفاده می‌کنید، حتماً پایه‌های نگهدارنده مطمئن در زیر کامیون قرار دهید.

بهتر است از چاله سرویس استفاده شود تا دسترسی ایمن‌تر فراهم گردد. همچنین همیشه از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید زیرا روغن داغ می‌تواند باعث سوختگی یا آسیب به پوست و چشم شود.

ظرف تخلیه باید ظرفیت کافی برای جمع‌آوری حجم زیاد روغن داشته باشد. به خاطر داشته باشید که روغن گیربکس غلیظ است و خروج آن زمان بیشتری می‌برد، بنابراین باید صبر کافی داشت تا تمام روغن کهنه خارج شود. همچنین هنگام باز کردن پیچ‌ها، دقت کنید که آچار مناسب انتخاب کنید تا رزوه یا سر پیچ‌ها آسیب نبیند. هرگونه آسیب به پیچ می‌تواند منجر به نشتی روغن در آینده شود که خطرات زیادی برای گیربکس به همراه دارد.

از دیگر نکات ایمنی، دفع صحیح روغن کارکرده است. هرگز روغن سوخته را در محیط رها نکنید زیرا آلاینده خطرناکی برای خاک و آب محسوب می‌شود. بهترین روش تحویل آن به مراکز بازیافت یا تعمیرگاه‌های مجاز است. در نهایت، همیشه از روغن اصلی و استاندارد استفاده کنید و به برچسب اصالت کالا توجه داشته باشید. روغن تقلبی می‌تواند خسارت‌های سنگینی وارد کند و حتی ایمنی خودرو را به خطر اندازد. رعایت این توصیه‌های ساده اما حیاتی، تعویض روغن گیربکس را به عملی ایمن و مطمئن تبدیل خواهد کرد.

مزایای استفاده از روغن گیربکس باکیفیت و تاییدشده

استفاده از روغن گیربکس باکیفیت و دارای تاییدیه سازندگان مزایای متعددی به همراه دارد. نخستین مزیت، افزایش طول عمر گیربکس است. روغن‌های تاییدشده توسط شرکت‌هایی مانند ZF، ولوو یا مرسدس بنز در آزمایش‌های سخت‌گیرانه کیفیت خود را اثبات کرده‌اند و به‌طور خاص برای سازگاری با قطعات داخلی گیربکس طراحی شده‌اند. این روغن‌ها لایه محافظی پایدار روی سطوح دنده‌ها ایجاد می‌کنند که مانع از سایش و خوردگی زودهنگام می‌شود. در نتیجه، هزینه‌های تعمیر و تعویض قطعات به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

مزیت دیگر، بهبود عملکرد تعویض دنده و نرمی کارکرد گیربکس است. روغن‌های باکیفیت به دلیل پایداری حرارتی و مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون، حتی در شرایط سخت کاری نیز خاصیت روانکاری خود را حفظ می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود دنده‌ها بدون ایجاد صدای اضافی و با کمترین اصطکاک جا بروند. در گیربکس‌های AMT نیز روغن مناسب به هماهنگی دقیق میان عملگرهای الکترونیکی و مکانیکی کمک کرده و عملکرد کلی سیستم را ارتقا می‌دهد.

علاوه بر این، روغن‌های معتبر نقش مهمی در کاهش مصرف سوخت و آلایندگی ایفا می‌کنند. وقتی اصطکاک داخلی گیربکس کاهش یابد، انرژی کمتری برای انتقال قدرت هدر می‌رود و مصرف سوخت کاهش پیدا می‌کند. همچنین، روغن‌های استاندارد حاوی افزودنی‌های ضدکف، ضدزنگ و ضدخوردگی هستند که شرایط کارکرد پایدار و مطمئنی را برای گیربکس فراهم می‌آورند. همه این عوامل در کنار هم باعث می‌شوند استفاده از روغن گیربکس تاییدشده یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای رانندگان و مدیران ناوگان باشد.

مقایسه اقتصادی بین روغن‌های معدنی و سینتتیک در ناوگان سنگین

در انتخاب روغن گیربکس، یکی از تصمیم‌های مهم مقایسه بین روغن‌های معدنی و سینتتیک است. روغن‌های معدنی از پالایش نفت خام به دست می‌آیند و قیمت پایین‌تری دارند. این روغن‌ها در کامیون‌های قدیمی‌تر یا در شرایط کاری سبک قابل استفاده هستند. با این حال، پایداری حرارتی و طول عمر آن‌ها نسبت به روغن‌های سینتتیک کمتر است و معمولاً نیاز به تعویض در فواصل کوتاه‌تر دارند. به همین دلیل، در ناوگان‌هایی که کارکرد سنگین و طولانی دارند، استفاده از روغن معدنی می‌تواند هزینه‌های نگهداری را افزایش دهد.

در مقابل، روغن‌های سینتتیک با فناوری پیشرفته تولید می‌شوند و خواص بهتری در برابر حرارت و فشار بالا دارند. این روغن‌ها دیرتر اکسید می‌شوند و خاصیت روانکاری خود را در مدت طولانی‌تری حفظ می‌کنند. به همین دلیل، فاصله تعویض آن‌ها بسیار بیشتر است و در مجموع، هزینه تعویض و نگهداری کاهش می‌یابد. هرچند قیمت اولیه روغن‌های سینتتیک بیشتر است، اما با توجه به عمر طولانی‌تر و کاهش خرابی‌های احتمالی گیربکس، در بلندمدت اقتصادی‌تر محسوب می‌شوند.

از منظر عملیاتی، روغن‌های سینتتیک انتخاب مناسبی برای کامیون‌ها و کشنده‌ هایی هستند که پیمایش بالایی دارند یا در شرایط سخت مانند مسیرهای کوهستانی و معادن فعالیت می‌کنند. در مقابل، برای ناوگان کوچک‌تر یا خودروهایی که کارکرد کمتری دارند، استفاده از روغن معدنی همچنان می‌تواند مقرون‌به‌صرفه باشد. در نهایت، تصمیم‌گیری باید بر اساس شرایط کاری، بودجه و توصیه سازنده انجام شود، اما در بیشتر موارد، سرمایه‌گذاری روی روغن‌های سینتتیک انتخابی مطمئن‌تر و پایدارتر است.

جمع‌بندی و راهکارهای پیشنهادی برای رانندگان و مدیران ناوگان

انتخاب و تعویض روغن گیربکس کامیون از جمله موارد کلیدی در نگهداری خودروهای سنگین است که تأثیر مستقیم بر کارایی، طول عمر و هزینه‌های عملیاتی دارد. همان‌طور که بررسی شد، شناخت تفاوت‌های گیربکس دستی و AMT، انتخاب روغن مناسب با توجه به استانداردهای سازندگان، توجه به فواصل تعویض و رعایت روش صحیح سرویس، از ضروریات این فرایند محسوب می‌شود. بی‌توجهی به این عوامل می‌تواند منجر به استهلاک زودهنگام قطعات و تحمیل هزینه‌های سنگین تعمیراتی شود.

برای رانندگان، توصیه اصلی آن است که همواره به نشانه‌های افت کیفیت روغن توجه کنند؛ تغییر رنگ، بوی سوختگی یا سخت جا رفتن دنده‌ها هشدارهایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. در توقف‌های دوره‌ای بهتر است سطح روغن بازبینی شده و در صورت نیاز با روغن استاندارد و تاییدشده تکمیل گردد. همچنین در هنگام تعویض روغن، رعایت اصول ایمنی و استفاده از ابزار مناسب اهمیت ویژه‌ای دارد. مدیران ناوگان نیز می‌توانند با انتخاب برندهای معتبر و استفاده از روغن‌های سینتتیک، ضمن افزایش طول عمر گیربکس‌ها، هزینه‌های نگهداری را در بلندمدت کاهش دهند.

در نهایت باید گفت که روغن گیربکس یک جز مصرفی کوچک اما حیاتی است که نقش بزرگی در عملکرد کامیون دارد. رعایت توصیه‌های سازندگان، بهره‌گیری از فناوری‌های جدید و آموزش رانندگان در این زمینه می‌تواند تضمین‌کننده سلامت ناوگان و صرفه‌جویی اقتصادی باشد. توجه به انتخاب و تعویض روغن گیربکس کامیون نه تنها امنیت و کارایی خودرو را افزایش می‌دهد، بلکه سهم مهمی در کاهش آلودگی و پایداری زیست‌محیطی نیز خواهد داشت. بنابراین، این موضوع را باید به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از مدیریت هوشمند ناوگان سنگین در نظر گرفت.