

در عصر حاضر، ماشینهای سنگین حفاری به عنوان ستون فقرات صنایع ساختوساز، معادن، نفت و گاز و تأسیسات زیربنایی شناخته میشوند. این ماشینآلات با ترکیب قدرت، دقت و فناوری پیشرفته، امکان انجام عملیات حفاری در مقیاسهای گسترده و در شرایط چالشبرانگیز را فراهم کردهاند. در این مقاله از پایه یک به بررسی انواع ماشینهای سنگین حفاری، کاربردهای آنها در صنایع مختلف، فاکتورهای مهم در انتخاب و نکات ایمنی ضروری در استفاده از این تجهیزات میپردازیم.
انواع ماشین سنگین حفاری
ماشینآلات حفاری انواع مختلفی دارند و هر کدام برای انجام وظیفهای مشخص طراحی شدهاند. این تجهیزات بسته به نوع کاربری، میزان قدرت و شیوه عملکرد، در دستهبندیهای گوناگون قرار میگیرند.
بیل مکانیکی
بیل مکانیکی یکی از پرکاربردترین ماشینآلات سنگین در پروژههای حفاری و عمرانی است. این دستگاه از یک کابین گردان، بازوی متحرک و باکت تشکیل شده است که امکان حفاری، خاکبرداری، تخریب و بارگیری کامیون ها را فراهم میکند.
بیل مکانیکی در مدلهای زنجیری و چرخ لاستیکی تولید میشود که بسته به نوع زمین و شرایط پروژه، انتخاب میگردد. بیل مکانیکی زنجیری برای زمینهای ناهموار و سست کاربرد بیشتری دارد، در حالی که نوع چرخ لاستیکی سرعت جابهجایی بالاتری داشته و مناسب پروژههای شهری است.
یکی از مهمترین ویژگیهای بیل مکانیکی، قابلیت نصب الحاقاتی مانند چکش هیدرولیکی، ریپر یا حتی دریل حفاری است که آن را به یک ماشین چندمنظوره تبدیل میکند. به همین دلیل، در پروژههای راهسازی، سدسازی، استخراج معادن و حتی عملیات تخریب شهری، نقشی کلیدی ایفا میکند.

بکهو لودر
بکهو لودر ترکیبی از بیل مکانیکی و لودر است. در قسمت جلو دارای باکت لودر و در قسمت عقب مجهز به بازوی حفاری مشابه بیل مکانیکی است. این دستگاه بهترین گزینه برای پروژههایی است که نیاز به هر دو عملیات حفاری و بارگیری دارند. بکهو لودرها در پروژههای شهری، لولهگذاری، کابلکشی زیرزمینی و عملیات ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرند.

ترنچر
خندقکن یا ترنچر یک دستگاه حفاری سنگین است که برای حفاری شیارهای طولانی و نسبتاً باریک در زمین طراحی شده است. برخلاف بیل مکانیکی که خندق را به صورت کلی و نامنظم ایجاد میکند، ترنچرها خندقی دقیق، باریک و همسطح با عرض مشخص به وجود میآورند.
این دستگاه بهطور گسترده در پروژههای زیرساختی برای نصب عناصر زیرزمینی استفاده میشود:
- برای انتقال خطوط لوله آب، گاز و فاضلاب
- کابلهای برق و فیبر نوری
- سیستمهای زهکشی
ترنچرها در دو نوع زنجیری و دیسکی وجود دارند. نوع زنجیری شبیه اره زنجیری بزرگ عمل کرده و برای زمینهای نرم و متوسط مناسب است، در حالی که نوع دیسکی با تیغههای بزرگ و سخت، توانایی حفاری در زمینهای سنگی را دارد.

دکل حفاری چرخشی
دکل حفاری چرخشی بیشتر در عملیات حفاری عمیق مانند اکتشاف نفت و گاز، حفر چاههای آب و پروژههای ژئوتکنیک استفاده میشود. این ماشین با بهرهگیری از متههای بزرگ و قدرتمند، توانایی نفوذ به لایههای سخت زمین را دارد.
عملکرد این دستگاه بر اساس چرخش مته و فشار هیدرولیکی یا مکانیکی است که باعث خرد شدن سنگ و خاک میشود. یکی از مزایای این دستگاه، سرعت بالا و دقت مناسب در حفر چاههای عمیق است.

دستگاههای حفاری دورانی-ضربهای
این دستگاهها از ترکیب دو روش حفاری چرخشی و ضربهای بهره میبرند. به این صورت که مته ضمن حرکت چرخشی، بهطور همزمان ضربات پیدرپی به سطح زمین وارد میکند و این امر باعث تسهیل نفوذ به لایههای سخت و مقاوم خاک و سنگ میشود.
این روش در محیطهای سنگی و سخت کارایی بالایی دارد و به دلیل تلفیق دو تکنیک حفاری، عملکرد و بازدهی بهتری نسبت به روشهای صرفاً چرخشی ارائه میدهد. به همین دلیل این در پروژههای معدنی، اکتشاف معادن و جستوجوی منابع زیرزمینی مورد توجه قرار دارند.

دستگاههای حفاری روتاری
حفاری روتاری یکی از مؤثرترین روشها در صنعت نفت و گاز است. این روش با استفاده از متههای چرخان و سیستم گردش گل حفاری، قادر است به عمق صدها و حتی هزاران متر در زیر سطح زمین نفوذ کند.
گل حفاری در این فرآیند نقشی کلیدی ایفا میکند؛ نه تنها با خنککردن مته از دمای بالای ناشی از اصطکاک جلوگیری میکند، بلکه خردهسنگهای حاصل از حفاری را به سطح زمین منتقل میکند و با پوشش دیواره چاه، از ریزش آن جلوگیری کرده و پایداری چاه را تأمین میکند.
به دلیل توانایی بالا در انجام عملیات حفاری در اعماق زیاد و در شرایط ژئولوژیکی پیچیده، این ماشینها به عنوان یکی از اساسیترین تجهیزات در صنایع انرژی، بهویژه در استخراج نفت و گاز، شناخته میشوند.

در حال حاضر هیچ نظر یا دیدگاهی ثبت نشده است. شما میتوانید اولین نفری باشید که دیدگاه یا نظر خود را برای ما ارسال میکنید.