کدام کشنده‌ها بهترین آیرودینامیک را دارند؟

آیرودینامیک در کشنده‌های مدرن به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در کاهش مصرف سوخت، افزایش سرعت و بهبود ایمنی شناخته می‌شود. وقتی یک کامیون یا تریلی در بزرگراه با سرعت بالا حرکت می‌کند، بیش از ۴۰ درصد انرژی موتور صرف غلبه بر مقاومت هوا می‌شود. به همین دلیل شرکت‌های سازنده سرمایه‌گذاری گسترده‌ای روی طراحی کابین، سپر، آینه‌ها و حتی جزئیات کوچک بدنه انجام داده‌اند تا جریان هوا را به بهترین شکل هدایت کنند.

در این مقاله از پایه یک به بررسی محصولاتی در بازار‌های جهانی می‌پردازیم که در سال‌های اخیر به بعد به‌عنوان برترین کشنده‌ها با طراحی آیرودینامیک معرفی شده‌اند. این مدل‌ها نه تنها در تونل باد آزمایش شده‌اند، بلکه عملکرد آن‌ها در جاده نیز ثابت کرده که کاهش مقاومت هوا تا چه اندازه می‌تواند هزینه‌های سوخت ناوگان‌ها را پایین بیاورد.

اهمیت موضوع آیرودینامیک فقط در کاهش مصرف سوخت خلاصه نمی‌شود؛ بلکه روی راحتی رانندگی، پایداری در برابر باد جانبی و کاهش انتشار گازهای آلاینده هم تأثیر مستقیم دارد. وقتی کامیونی با بهترین آیرودینامیک طراحی می‌شود، علاوه بر صرفه‌جویی اقتصادی، نقش مهمی در کاهش آلودگی و افزایش ایمنی جاده‌ها ایفا می‌کند. بنابراین شناخت و مقایسه این کشنده‌ها به‌عنوان یک گام اساسی در مدیریت هوشمند ناوگان محسوب می‌شود.

چرا آیرودینامیک کشنده مهم است؟

آیرودینامیک کشنده به‌طور مستقیم با مصرف سوخت و هزینه‌های عملیاتی ارتباط دارد. در سرعت‌های بالا، بخش عمده توان موتور کامیون برای مقابله با مقاومت هوا صرف می‌شود. به همین دلیل طراحی بدنه به‌گونه‌ای که جریان هوا را روان‌تر کند، به کاهش فشار روی موتور و در نتیجه صرفه‌جویی در مصرف گازوئیل منجر می‌شود. برای ناوگان‌های بزرگ، این کاهش حتی در حد چند درصد می‌تواند سالانه میلیاردها تومان صرفه‌جویی اقتصادی ایجاد کند.

از زاویه‌ای دیگر، آیرودینامیک کشنده بر ایمنی و راحتی راننده نیز اثر می‌گذارد. طراحی مناسب باعث می‌شود کامیون در برابر بادهای جانبی پایدارتر باشد و هدایت آن در مسیر مستقیم ساده‌تر شود. همچنین جریان هوای کنترل‌شده در اطراف کابین و تریلی از ایجاد صداهای اضافی و لرزش‌های ناخواسته جلوگیری می‌کند. این ویژگی‌ها رانندگی طولانی‌مدت را آسان‌تر کرده و خستگی راننده را کاهش می‌دهد.

یکی از شاخص‌های کلیدی در این حوزه، ضریب درگ (Cd) است که نشان می‌دهد یک وسیله نقلیه تا چه اندازه در برابر هوا مقاومت ایجاد می‌کند. هرچه این ضریب پایین‌تر باشد، کامیون نیاز کمتری به انرژی برای حرکت دارد. برای نمونه، کاهش Cd حتی به میزان ۰.۰۳ می‌تواند بهبود قابل توجهی در مصرف سوخت سالانه یک کشنده به همراه داشته باشد. به همین دلیل شرکت‌های سازنده با بهره‌گیری از تونل باد، طراحی نرم‌افزارهای CFD و فناوری‌هایی مانند حذف آینه‌های سنتی و جایگزینی با دوربین، به دنبال رسیدن به کمترین مقدار ضریب درگ هستند.

شاخص‌های یک طراحی آیرودینامیک مؤثر

برای دستیابی به بهترین آیرودینامیک در کشنده‌ها، اولین گام طراحی کابین است. کابین‌هایی با دماغه کشیده و لبه‌های گرد، جریان هوا را بهتر هدایت می‌کنند و مانع از ایجاد آشفتگی در نقاط حساس مانند ستون‌های جلو و سقف می‌شوند. این تغییرات کوچک باعث می‌شود کامیون در جاده‌ها با مقاومت کمتری حرکت کند و مصرف سوخت کاهش یابد. شرکت‌های اروپایی در سال‌های اخیر با استفاده از قوانین جدید اتحادیه اروپا توانسته‌اند کابین‌های کشیده‌تر و ایمن‌تر تولید کنند که نمونه‌های بارز آن در مدل‌های ولوو و داف دیده می‌شود.

یکی دیگر از شاخص‌های مهم، استفاده از سامانه‌های جایگزین برای آینه‌های سنتی است. آینه‌های بزرگ جانبی سطح مقطع زیادی در برابر باد ایجاد می‌کنند و ضریب درگ را افزایش می‌دهند. جایگزینی این آینه‌ها با دوربین‌های دیجیتال یا MirrorCam نه تنها میدان دید راننده را وسیع‌تر می‌کند، بلکه مقاومت هوا را هم کاهش می‌دهد. همین تغییر در بعضی کشنده‌ها تا ۲ تا ۳ درصد مصرف سوخت کمتر را به دنبال داشته است که برای یک ناوگان بزرگ رقم چشمگیری محسوب می‌شود.

جزئیات دیگری مانند اسپویلرهای سقفی و جانبی، فِلرهای زیرکابین و حتی پوشش‌های روی رینگ‌ها و چرخ‌ها نیز نقش مؤثری در کاهش آشفتگی جریان هوا دارند. به‌علاوه، استفاده از درزبندی‌های هوشمند در اطراف درها و پنجره‌ها مانع از ورود هوا به نقاط کور می‌شود. این عناصر در کنار هم یک بسته آیرودینامیک کامل را تشکیل می‌دهند که باعث می‌شود کامیون یا تریلر در مسیرهای طولانی عملکرد بهینه‌تری داشته باشد. در واقع، ترکیب همه این عوامل است که یک کشنده را به بهترین کشنده با بهترین آیرودینامیک تبدیل می‌کند. حال با ما همراه باشید تا به سراغ بررسی شاخص‌ترین مدل‌های کشنده‌هایی برویم که در بازارهای جهانی به آیرودینامیک مناسبشان شناخته می‌شود.

ولوو FH Aero؛ استاندارد جدید آیرودینامیک برای کشنده‌ها

ولوو FH Aero در سال ۲۰۲۴ به‌عنوان یکی از مدرن‌ترین کشنده‌های اروپایی معرفی شد و هدف اصلی آن ارتقای بهره‌وری از طریق ارتقای آیرودینامیک بود. این مدل با دماغه‌ای کشیده‌تر در حدود ۲۴ سانتی‌متر نسبت به نسل قبلی طراحی شده تا جریان هوا بهتر هدایت شود. این تغییر ظاهری نه تنها به بهبود ظاهر کشنده کمک کرده، بلکه باعث کاهش محسوس مقاومت هوا در سرعت‌های بزرگراهی شده است. مهندسان ولوو با استفاده از داده‌های تونل باد و شبیه‌سازی‌های CFD توانسته‌اند FH Aero را به یکی از برترین کامیون‌های جاده‌ای اروپا تبدیل کنند.

یکی از نوآوری‌های مهم در این مدل، جایگزینی آینه‌های سنتی با سامانه Camera Monitor System است. این فناوری با حذف آینه‌های بزرگ جانبی، سطح مقطع بادگیر را کاهش می‌دهد و جریان هوا در اطراف کابین روان‌تر حرکت می‌کند. علاوه بر صرفه‌جویی سوخت، این تغییر دید راننده را بهبود می‌دهد و نقاط کور را به حداقل می‌رساند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که این سیستم به‌تنهایی توانسته چند درصد کاهش مصرف در ناوگان‌های بین‌المللی ایجاد کند.

ولوو اعلام کرده که FH Aero نسبت به نسخه قبلی تا ۱۱ درصد آیرودینامیک بهتری دارد. این بهبود به‌طور مستقیم روی کاهش مصرف سوخت و کاهش انتشار آلاینده‌ها اثر گذاشته است. با توجه به اهمیت کاهش هزینه‌های عملیاتی در ناوگان‌های بزرگ و قوانین سخت‌گیرانه زیست‌محیطی در اروپا، FH Aero نه تنها از نظر طراحی یک کامیون مدرن محسوب می‌شود، بلکه در عمل هم توانسته جایگاه ویژه‌ای در میان رانندگان حرفه‌ای و مدیران ناوگان پیدا کند. بدون تردید این مدل یکی از بهترین کشنده‌ها با بهترین آیرودینامیک در سال‌های اخیر است.

ولوو VNL 2024؛ بهترین کشنده آیرودینامیک آمریکای شمالی

ولوو در سال ۲۰۲۴ نسل جدید VNL را برای بازار آمریکای شمالی معرفی کرد؛ مدلی که به‌طور کامل بازطراحی شده تا استانداردهای تازه‌ای در زمینه آیرودینامیک ارائه دهد. در این مدل، دماغه کشیده‌تر، سپر بازطراحی‌شده و خطوط نرم‌تر بدنه به‌گونه‌ای مهندسی شده‌اند که مقاومت هوا در سرعت‌های بالا کاهش یابد. به گفته ولوو، این تغییرات باعث بهبود ۱۰ درصدی مصرف سوخت شده‌اند که حدود ۷ درصد آن تنها به دلیل کاهش درَگ آیرودینامیکی حاصل شده است.

یکی از ویژگی‌های کلیدی VNL جدید، استفاده از اجزای فعال در طراحی بدنه است. این کامیون به اسپویلرها و فِلرهای کناری مجهز شده که جریان هوا را در اطراف کابین و تریلی هدایت می‌کنند. همچنین طراحی جدید چراغ‌ها و ستون‌های جلو به‌گونه‌ای است که آشفتگی جریان هوا به حداقل برسد. این تغییرات باعث می‌شود کامیون در مسیرهای طولانی و حمل بارهای سنگین با مصرف سوخت بهینه‌تر عمل کند.

ولوو VNL 2024 علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه‌های عملیاتی، سطح راحتی رانندگی و ایمنی را هم ارتقا داده است. جریان هوای کنترل‌شده نه تنها لرزش و صدای اضافی را کاهش می‌دهد، بلکه پایداری کشنده را در برابر بادهای جانبی افزایش می‌دهد. این ویژگی‌ها در جاده‌های بین‌شهری آمریکا که کامیون‌ها مسافت‌های بسیار طولانی را طی می‌کنند، اهمیت بالایی دارد. به همین دلیل، VNL 2024 به‌عنوان یکی از بهترین کشنده‌ها با بهترین آیرودینامیک شناخته می‌شود و انتخابی مناسب برای مدیران ناوگان در حمل‌ونقل بین‌المللی است.

مرسدس بنز Actros L ProCabin؛ ترکیب فناوری و طراحی مهندسان آلمانی

مرسدس بنز با معرفی Actros L ProCabin گامی مهم در جهت بهبود آیرودینامیک کشنده‌های خود برداشت. این مدل با کابینی کشیده‌تر و طراحی کاملاً بهینه نسبت به نسل‌های قبلی توانست مقاومت هوا را به شکل محسوسی کاهش دهد. تغییرات در بخش جلویی کابین، سپر و خطوط بدنه باعث شده جریان هوا با نرمی بیشتری از اطراف کابین عبور کند و کمترین آشفتگی در نقاط کلیدی ایجاد شود. نتیجه این تغییرات کاهش مصرف سوخت و افزایش بهره‌وری در سفرهای بین‌شهری و بین‌المللی است.

یکی از نوآوری‌های اصلی در ProCabin استفاده از فناوری MirrorCam به‌جای آینه‌های سنتی است. این دوربین‌ها با حذف سطوح بزرگ آینه‌ها که مقاومت زیادی در برابر هوا ایجاد می‌کردند، سطح مقطع مؤثر را کاهش داده‌اند. این تغییر نه تنها دید راننده را گسترده‌تر و ایمن‌تر کرده، بلکه توانسته چند درصد مصرف سوخت را نیز پایین بیاورد. ترکیب این فناوری با طراحی کابین کشیده، Actros را در ردیف کشنده‌هایی قرار داده که بیشترین بهره‌وری آیرودینامیک را ارائه می‌دهند.

مرسدس بنز اعلام کرده که Actros L ProCabin می‌تواند تا ۳ درصد کاهش مصرف سوخت نسبت به نسخه‌های استاندارد ایجاد کند. شاید این رقم در نگاه اول کوچک به نظر برسد، اما در ناوگانی که ده‌ها یا صدها کامیون فعال دارد، این بهبود سالانه میلیون‌ها لیتر صرفه‌جویی ایجاد خواهد کرد. همین ویژگی‌ها سبب شده Actros L ProCabin در کنار رقبای اروپایی خود، یکی از بهترین کشنده‌ها با بهترین آیرودینامیک لقب بگیرد و توجه مدیران ناوگان‌های بزرگ را جلب کند.

MAN TGX جدید؛ بهبودهای جزئی با نتایج بزرگ

MAN در مدل‌های جدید TGX نشان داده که حتی تغییرات کوچک در طراحی می‌تواند تاثیر بزرگی بر آیرودینامیک داشته باشد. این کشنده با اصلاحاتی در بدنه، از جمله پوشش‌های زیرکابین و طراحی دوباره سپر، توانسته جریان هوا را روان‌تر کند. بهبود در مسیر ورود و خروج هوا در اطراف کابین باعث شده مقاومت کاهش پیدا کند و مصرف سوخت در سفرهای طولانی بهینه‌تر شود. این تغییرات اگرچه نسبت به رقبای خود ظاهری کمتر محسوس دارند، اما در عمل نتایج مهمی را برای رانندگان و مدیران ناوگان به همراه آورده‌اند.

یکی از نقاط کلیدی در طراحی TGX جدید، توجه به جزئیات در ستون A و درزبندی‌های اطراف درهاست. این بخش‌ها معمولاً جزو نقاطی هستند که آشفتگی زیادی در جریان هوا ایجاد می‌کنند. MAN با بازطراحی این قسمت‌ها و افزودن کاورهای مخصوص توانسته میزان صدای باد را کاهش دهد و هم‌زمان مقاومت هوا را نیز کمتر کند. همین اصلاحات کوچک در نهایت موجب صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف سوخت شده است.

طبق اعلام رسمی، این بهبودها در TGX جدید می‌تواند تا ۴ درصد کاهش مصرف سوخت را به همراه داشته باشد. این میزان برای مدیران ناوگان به‌ویژه در شرایطی که قیمت سوخت در حال افزایش است، اهمیت زیادی دارد. همچنین کاهش مقاومت هوا باعث می‌شود کامیون در مسیرهای پر باد پایداری بیشتری داشته باشد و راننده تجربه رانندگی مطمئن‌تری به دست آورد. به همین دلیل، MAN TGX جدید در زمره کشنده‌هایی قرار گرفته که از نظر آیرودینامیک کشنده در سطح بسیار بالایی عمل می‌کنند.

+DAF XG/XG؛ بیشترین انطباق با قوانین جدید اتحادیه اروپا

DAF با معرفی نسل جدید کشنده‌های XG و XG+، از نخستین شرکت‌هایی بود که به‌طور کامل از قوانین جدید اتحادیه اروپا درباره ابعاد کابین بهره برد. این مقررات اجازه می‌دهند کابین کشیده‌تر طراحی شود و همین تغییر فرصت بی‌نظیری برای بهبود آیرودینامیک ایجاد کرده است. در نتیجه، XG و +XG بدنه‌ای نرم‌تر، دماغه‌ای کشیده‌تر و خطوطی با انحناهای حساب‌شده دارند که جریان هوا را به بهترین شکل هدایت می‌کند. به همین دلیل، این مدل‌ها در مقایسه با نسل قبلی DAF بهبود قابل توجهی در ضریب درگ و مصرف سوخت نشان داده‌اند.

یکی از نقاط قوت این کشنده‌ها، استفاده از سامانه Digital Vision System است که آینه‌های سنتی را با دوربین‌های دیجیتال جایگزین کرده است. حذف آینه‌های بزرگ جانبی باعث کاهش سطح مقطع بادگیر و بهبود دید راننده شده است. این فناوری در کنار اسپویلرهای سقفی و جانبی، به +DAF XG/XG کمک کرده تا در مسیرهای طولانی و حمل‌ونقل سنگین بهینه‌تر عمل کنند. رانندگان از کاهش صدای باد و لرزش‌ها نیز به‌عنوان مزایای مستقیم این طراحی یاد می‌کنند.

DAF اعلام کرده که این نسل از کشنده‌ها نسبت به نسخه‌های قبلی تا ۱۹ درصد بهبود آیرودینامیک داشته‌اند. این رقم در صنعت کامیون بسیار چشمگیر است و نشان می‌دهد که ترکیب قوانین جدید با نوآوری‌های طراحی چه دستاوردی می‌تواند داشته باشد. به همین دلیل، XG و +XG به‌عنوان یکی از بهترین کشنده‌ها با بهترین آیرودینامیک در اروپا شناخته می‌شوند و برای ناوگان‌هایی که به دنبال مصرف سوخت پایین و راحتی راننده هستند، انتخابی ممتاز به شمار می‌روند.

IVECO S-Way MY24؛ بهترین آیرودینامیک برای ایتالیایی خوشنام

ایویکو با معرفی مدل S-Way MY24 نشان داد که بهبود آیرودینامیک می‌تواند یکی از کلیدهای اصلی موفقیت در بازار رقابتی اروپا باشد. طراحی جدید این کشنده بر پایه بازطراحی کامل خطوط کابین و دماغه انجام شده است. سپر جلو، ورودی‌های هوا و انحناهای بدنه به گونه‌ای شکل گرفته‌اند که جریان هوا روان‌تر هدایت شود و مقاومت کلی کاهش یابد. همین تغییرات باعث شده مصرف سوخت در این مدل نسبت به نسخه‌های قبلی به شکل محسوسی کمتر شود و رانندگان در مسیرهای طولانی به بهره‌وری بالاتری دست یابند.

یکی از نکات قابل توجه در S-Way MY24 تأییدیه مستقل از سوی مؤسسه TÜV SÜD است. این مرکز معتبر اروپایی آزمایش‌های دقیقی روی عملکرد آیرودینامیکی و مصرف سوخت انجام داده و نتایج آن نشان داده که این کشنده بیش از ۱۰ درصد صرفه‌جویی در مصرف سوخت نسبت به نسل پیشین داشته است. چنین گواهی مستقلی نشان می‌دهد که طراحی آیرودینامیک این مدل تنها یک ادعای تبلیغاتی نیست، بلکه پشتوانه‌ای علمی و معتبر دارد.

ایویکو در این کشنده علاوه بر طراحی جدید، از اسپویلرها و فِلرهای جانبی کارآمد نیز استفاده کرده که جریان هوا را در اطراف کامیون و تریلی بهینه می‌کنند. رانندگان از کاهش صدای باد و آرام‌تر بودن کابین به‌عنوان یکی از مزایای محسوس یاد می‌کنند. با توجه به این تغییرات، S-Way MY24 نه‌تنها در رده کشنده‌های کم‌مصرف قرار گرفته، بلکه به‌عنوان یکی از بهترین کشنده‌ها با بهترین آیرودینامیک در بازار ۲۰۲۴ شناخته می‌شود.

Kenworth T680 Next Gen؛ پادشاه آیرودینامیک آمریکایی

کنورث با معرفی T680 Next Gen توانسته توجه بازار آمریکای شمالی را به خود جلب کند. این کشنده که برای سال ۲۰۲۴ با پکیج‌های جدید عرضه شده، طراحی نرم‌تر خطوط در بخش دماغه، چراغ‌های باریک‌تر و سپر جلو با کانال‌های ورود هوا دارد. این تغییرات باعث شده جریان هوا راحت‌تر به اطراف بدنه منتقل شود و مقاومت کاهش پیدا کند. نتیجه این طراحی کاهش محسوس مصرف سوخت و افزایش بهره‌وری در مسیرهای طولانی و بین‌شهری است.

یکی از ویژگی‌های کلیدی این مدل، استفاده از A-pillar turning vanes و پوشش‌های جانبی است که وظیفه هدایت جریان هوا در اطراف کابین را بر عهده دارند. علاوه بر آن، طراحی منحنی شکل در بخش سپر جلو، آشفتگی جریان هوا را به حداقل می‌رساند. ترکیب این اجزا باعث شده T680 Next Gen در دسته کامیون‌هایی قرار بگیرد که از نظر آیرودینامیک عملکردی بی‌نظیر دارند. برخی از ناوگان‌های بزرگ آمریکایی گزارش داده‌اند که این کشنده در مقایسه با نسل قبلی خود صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف گازوئیل داشته است.

کنورث همچنین گزینه استفاده از سامانه دوربین دیجیتال به جای آینه‌های سنتی را برای T680 Next Gen در نظر گرفته است. این تغییر علاوه بر کاهش سطح مقطع بادگیر، ایمنی دید راننده را افزایش داده و نقاط کور را به حداقل رسانده است. مجموع این اصلاحات سبب شده این مدل به‌عنوان یکی از بهترین کشنده‌ها با بهترین آیرودینامیک شناخته شود و جایگاه ویژه‌ای در میان شرکت‌های حمل‌ونقل آمریکای شمالی پیدا کند.

جمع‌بندی؛ بهترین کشنده با بهترین آیرودینامیک برای ناوگان ایرانی

در بررسی مدل‌های جدید جهانی مشخص شد که شرکت‌های اروپایی و آمریکایی سرمایه‌گذاری سنگینی روی بهبود آیرودینامیک کشنده‌ها انجام داده‌اند. ولوو FH Aero و VNL 2024 با طراحی‌های کاملاً نوآورانه در صدر این لیست قرار دارند، در حالی‌که مرسدس بنز Actros L ProCabin و MAN TGX جدید با اصلاحات دقیق توانسته‌اند مصرف سوخت را به شکل محسوسی کاهش دهند. در سوی دیگر، +DAF XG/XG و IVECO S-Way MY24 با استفاده از قوانین و تأییدیه‌های مستقل نشان دادند که آینده صنعت کامیون به سمت کابین‌های کشیده و فناوری‌های دیجیتال حرکت می‌کند. کنورث T680 نیز در آمریکا با تکیه بر جزئیات طراحی و فناوری دوربین جایگاه ویژه‌ای به دست آورده است.

به نظر شما روزی می‌رسد که شاهد تردد به روزترین و جدیدترین کامیون‌ها با آیرودینامیک برتر در جاده‌های کشور باشیم یا همچنان باید با محصولات چینی با طراحی‌های کپی‌شده از دهه‌ها پیش سر کنیم؟